با گسترش فناوری بلاکچین و روند رو به رشد بازار هنر دیجیتال، مفهوم توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) به عنوان یک دارایی ارزشمند قابل معامله و منحصر به فرد در دنیای دیجیتال رواج یافته است. این مقاله به بررسی جامع انواع توکن‌های غیرقابل تعویض و کاربردهای آنها در بلاکچین، بررسی تاریخچه، مفهوم و نحوه ساخت NFT، کسب درآمد از ان اف تی، ثبت و کاربردهای توکن های غیرقابل تعویض می‌پردازد.

ان اف تی (NFT) چیست؟

ان اف تی (NFT) مخفف عبارت انگلیسی Non-fungible Token است که به توکن‌های غیرقابل تعویض بلاکچینی که ارزش هرکدام از آن‌ها با دیگری متفاوت است اشاره دارد. برای درک بهتر مفهوم ان اف تی، دو اسکناس هزار تومانی را در نظر بگیرید؛ هر دوی این اسکناس‌ها ارزش برابری دارند و با یکدیگر قابل تعویض اند. اما دو NFT مانند اثرانگشت دو انسان مختلف هستند که هرچند شباهت‌های بسیاری با هم داشته باشند، باز هم تفاوت‌هایی بین آن‌ها وجود دارد و یکسان نیستند. این تفاوت‌ها ارزش متفاوتی را برای NFTها ایجاد می‌کنند که باعث غیرقابل تعویض بودن آن‌ها می‌شوند.

تاریخچه NFT

تاریخچه ان اف تی ها در دنیای بلاکچین و اقتصاد دیجیتالی به سال 2012 بازگردد. اما شروع واقعی برای ان اف تی ها مربوط به سال 2017 است که با عرضه CryptoKitties، که یک بازی مبتنی بر بلاکچین توسط شرکت Dapper Labs، به محبوبیت جهانی رسید. شهرت جهانی و همه‌گیر شدن NFT نیز در سال 2021 اتفاق افتاد و پروژه‌های بلاکچینی مبتنی بر ان اف تی در آن سال رشد زیادی را تجربه کردند.

CryptoKitties یک بازی بود که بر روی بلاکچین Ethereum اجرا می‌شد. هر قطعه CryptoKitty یک NFT بود که به صورت یک اثر دیجیتالی اختصاصی و ناهمتا بود. کاربران می‌توانستند این قطعات را به صورت خصوصی یا از طریق مارکت مخصوص خرید و فروش ان اف تی ها معامله کنند. در آن زمان بازی CryptoKitties بسیار محبوب شد و باعث شد تا بلاکچین Ethereum با مشکلات مقیاس‌پذیری مواجه شود و زمان پردازش تراکنش‌ها به طور قابل توجهی افزایش یابد.

بعد از عرضه CryptoKitties، استفاده از توکن‌های غیرقابل تعویض به سرعت در حوزه های دیگر نیز گسترش یافت. هنرمندان و خلاقان شروع به استفاده از NFT ها کردند. آنها می‌توانستند آثار خود را به صورت منحصر به فرد و قابل معامله در بستر بلاکچین ارائه دهند و درآمدزایی از فروش آثار را تجربه کنند. همچنین، برخی از بازی‌های ویدیویی و جهان‌های مجازی، متاورس، نیز از ان اف تی ها برای خرید و فروش درون بازی استفاده کردند.

در سال‌های بعد، با افزایش توجه بیشتر فعالان به ان اف تی ها، بازار و بسترهای خرید و فروش این بازار نیز گسترش یافت. و این تنها یک نقطه شروع برای ان اف تی ها بود.

کاربرد ان اف تی چیست؟

هنر و سرمایه‌گذاری هنری: هنرمندان می‌توانند آثار خود را به صورت NFT ارائه داده و از فروش آنها درآمدزایی کنند. همچنین، افراد می‌توانند ان اف تی ها را به عنوان سرمایه‌گذاری های هنری خریداری کنند و در آینده آنها را به قیمت بالاتری بفروشند.

بازی‌های ویدیویی و جهان‌های مجازی: ان اف تی ها می‌توانند در بازی‌های ویدیویی و در متاورس برای نشان دادن و اثبات مالکیت اموال دیجیتالی درون بازی استفاده شوند. کاربران می‌توانند آیتم‌ها، شخصیت‌ها و اموال دیگر را با استفاده از توکن‌های NFT خریداری و معامله کنند.

مالکیت دارایی‌های فیزیکی: ان اف تی‌ها می‌توانند برای نمایش مالکیت دارایی‌های فیزیکی مانند املاک، خودروها، جواهرات و غیره استفاده شوند. ان اف تی‌ این امکان را به کاربران می‌دهد تا مالکیت خود را در دنیای دیجیتال اثبات کنند و اموال خود را به راحتی منتقل کنند.

تجارت معاملات و آثار دیجیتال: با استفاده از NFTها، می‌توان معاملات دیجیتال را انجام داد و آثار دیجیتالی را به صورت یکتا و قابل معامله ارائه داد. این امر به خصوص برای خلاقان، طراحان، فتوگرافرها و هنرمندان دیجیتال اهمیت زیادی دارد.

تفاوت توکن قابل تعویض و غیرقابل تعویض

توکن قابل تعویض و توکن غیرقابل تعویض دو نوع توکن متفاوت در بستر بلاکچین هستند. این دو نوع توکن در ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی که ارائه می‌دهند، تفاوت هایی دارند.

توکن های قابل تعویض

توکن‌های قابل تعویض (Fungible Tokens) قابلیت تعویض دارند، به این معنی که هر واحد از این توکن‌ها قابلیت جایگزینی با دیگر واحدهای مشابه است. به عنوان مثال، اگر دو توکن قابل تعویض با همان ویژگی‌ها و قیمت برابر را داشته باشیم، می‌توانیم آنها را با یکدیگر جایگزین کنیم بدون اینکه ارزش کلی توکن‌ها تغییر کند. نمونه‌هایی از توکن‌های قابل تعویض شامل ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین (Bitcoin) و اتریوم (Ethereum)  می‌باشند.

توکن های غیرقابل تعویض

همانطور که پیش‌تر گفتیم، توکن‌های غیرقابل تعویض Non-Fungible Tokens یا NFT هر واحد آنها منحصر به فرد و غیرقابل تعویض است. به عبارت دیگر، هر NFT دارای ویژگی‌ها و مشخصات خاص خود است و نمی‌توان آن را با دیگر NFTها جایگزین کرد. برای مثال، اگر یک عکس یا یک اثر هنری به صورت یک NFT ایجاد شود، هر نسخه از آن NFT به صورت منحصر به فرد و قابل تمایز از دیگر ان اف تی‌ها خواهد بود.

هر NFT دارای یک شناسه منحصر به فرد است که مالکیت و اصالت آن را تضمین می‌کند. ان اف تی‌ها به عنوان یک اثر دیجیتالی یا دارایی دیجیتال در دنیای بلاکچین قابل معامله و انتقال است. معمولاً توکن‌های غیرقابل تعویض برای نمایش آثار هنری، بازی‌های ویدیویی، جهان‌های مجازی و دارایی‌های دیجیتالی دیگر استفاده می‌شوند.

به طور خلاصه، تفاوت اصلی بین توکن قابل تعویض و توکن غیرقابل تعویض در قابلیت تعویض و منحصر به فرد بودن آنها است. توکن‌های قابل تعویض معمولاً برای نمایش ارزهای دیجیتال و تبادلات مالی در بلاکچین استفاده می‌شوند، در حالی که توکن‌های غیرقابل تعویض ببیشتر برای نمایش دارایی‌های منحصر به فرد و غیرقابل تعویض مانند آثار هنری و دارایی‌های دیجیتال منحصر به فرد استفاده می‌شوند.

ساخت ان اف تی در بلاکچین چگونه است؟

ساخت یک NFT (Non-Fungible Token) در بلاکچین معمولاً شامل چند مرحله است. البته، روش‌های متفاوتی برای ساخت NFT وجود دارد و به توسعه‌دهندگان و بستر بلاکچینی که از آن استفاده می‌شود بستگی دارد. اما به طور کلی، مراحل زیر معمولاً در فرایند ساخت یک NFT وجود دارند:

1. انتخاب بلاکچین: ابتدا باید شبکه بلاکچینی را که می‌خواهید NFT خود را روی آن ایجاد کنید، انتخاب کنید. امروزه بلاکچین‌های مختلفی وجود دارند که این قابلیت را برای شما فراهم می‌کنند، از جمله Ethereum، Binance Smart Chain، Flow و… .
2. تعریف قرارداد هوشمند: قبل از شرح این قسمت باید بدانید با استفاده از پلتفرم های ایجاد ان اف تی شما می توانید بدون نیاز به نوشتن قرارداد هوشمند، ان اف تی خود را ایجاد کنید.

برای ایجاد یک NFT، باید قرارداد هوشمندی را که قوانین NFT را تعیین می‌کند، ایجاد کنید. در بلاکچین Ethereum، معمولاً از استاندارد ERC-721 یا ERC-1155 برای قراردادهای هوشمند NFT استفاده می‌شود. در این قراردادها، مشخصات و ویژگی‌های NFT شامل نام، شناسه، مالکیت و سایر ویژگی‌ها تعریف می‌شوند.

3. ایجاد ان اف تی: بعد از ایجاد قرارداد هوشمند، می‌توانید NFT خود را ایجاد کنید. برای این منظور، باید اطلاعات مربوط به NFT خود را وارد کنید، مانند تصویر، ویدئو، موسیقی یا هر نوع دارایی دیجیتال دیگری که می‌خواهید به صورت منحصر به فرد و غیرقابل تعویض باشد. همچنین می‌توانید ویژگی‌های دیگری مانند توضیحات، سال تولید، خلاصه تاریخچه و غیره را نیز به NFT خود اضافه کنید.
4. صدور و استفاده از قرارداد هوشمند: این مرحله در پلتفرم های ایجاد ان اف تی توسط آن پلتفرم برای راحتی کاربران انجام می شود.

بعد از تعریف و ایجاد NFT، باید قرارداد هوشمند مختص این ان اف تی را صادر کنید و به صورت دائمی روی بلاکچین ثبت کنید. این عملیات معمولاً شامل پرداخت هزینه‌های مربوط به صدور و استفاده از قرارداد هوشمند است. هزینه‌ها ممکن است شامل کارمزد شبکه و هزینه‌های قرارداد هوشمند براساس قوانین بلاکچین مورد استفاده شده باشد.

5. نشانه‌گذاری یا Minting کردن: در این مرحله، بعد از صدور قرارداد هوشمند، نوبت به فرایند نشانه‌گذاری می‌رسد. در این مرحله، NFT شما به طور رسمی ایجاد می‌شود و به صورت منحصر به فرد و غیرقابل تعویض در بلاکچین ثبت می‌شود. این عملیات معمولاً شامل تولید یک تراکنش خاص در بلاکچین است که اطلاعات NFT شما را شامل می‌شود.
6. تبادل و انتقال: پس از ایجاد و نشانه‌گذاری NFT، شما می‌توانید آن را به دیگران بفروشید، به آن‌ها هدیه دهید یا به صورت دیگری برای دیگران منتقل کنید. برای انتقال NFT، بیایید آدرس کیف پول (Wallet Address) مقصد را مشخص کنید و تراکنش مربوطه را در بلاکچین انجام دهید. در این صورت، مالکیت NFT به طور رسمی به شخص دیگری منتقل می‌شود.

مراحل بالا تنها یک راه برای ساخت یک NFT در بلاکچین را نشان می‌دهند و ممکن است در بسترهای بلاکچین مختلف مراحل متفاوتی وجود داشته باشد. علاوه بر این، در برخی موارد می‌توانید از بسترها و ابزارهای آماده برای ساخت ان اف تی استفاده کنید که فرایند ساخت را ساده‌تر می‌کنند.

نحوه کسب درآمد از ان اف تی

برای فروش یک NFT در یک بازار NFT، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

1. انتخاب بازار ان اف تی: ابتدا باید یک بازار NFT را انتخاب کنید که می‌خواهید در آن NFT خود را بفروشید. برخی از بازارهای معروف NFT شامل OpenSea، Rarible، SuperRare هستند. هر بازار ممکن است قوانین، شرایط و الگوریتم‌های مختلفی برای لیست کردن و فروش NFT داشته باشد.
2. ثبت نام و ایجاد حساب: برای فروش NFT در یک مارکت پلیس، باید در آن مارکت پلیس ثبت نام کنید و یک حساب کاربری ایجاد کنید. هنگام ثبت نام، ممکن است برخی از اطلاعات شخصی و اطلاعات مربوط به کیف پول بلاکچین خود را نیز وارد کنید.
3. آپلود ان اف تی: بعد از ایجاد حساب کاربری، باید NFT خود را در بازار آپلود کنید. برخی از بازارها به شما اجازه می‌دهند تصاویر، ویدئوها و سایر محتواهای مرتبط را به همراه NFT آپلود کنید. همچنین، شما باید اطلاعات اضافی مانند عنوان، توضیحات، قیمت و مشخصات فنی ان اف تی خود را وارد کنید.
4. تعیین قیمت: شما باید قیمتی برای NFT خود تعیین کنید. این قیمت می‌تواند ثابت باشد یا ممکن است برای فروش به روش مزایده قرار گیرد. همچنین، برخی از مارکت پلیس‌ها اجازه تعیین قیمت در ارزهای مختلف یا ارتباط با قراردادهای هوشمند را می‌دهند.
5. تأیید و لیست کردن: پس از تکمیل اطلاعات و تعیین قیمت، معمولاً باید تراکنش را تایید کنید و NFT خود را در مارکت پلیس لیست کنید. این ممکن است شامل پرداخت هزینه‌های مربوط به لیست شدن NFT یا هزینه‌های مرتبط با تراکنش‌ها در آن پلتفرم باشد.
6. تبلیغات و ارتباط با جامعه: برای جلب توجه خریداران به NFT خود و افزایش فرصت فروش، می‌توانید از روش‌های تبلیغاتی مانند اشتراک گذاری در شبکه‌های اجتماعی، شرکت در کامیونیتی ها و گروه‌های مرتبط بلاکچین و افزایش ارتباط با جامعه استفاده کنید.
7. مدیریت و پیگیری: پس از لیست کردنNFT خود، مهم است که مدیریت مناسبی برای فروش و پیگیری داشته باشید. بررسی پیشنهادات خرید، ارتباط با خریداران احتمالی، بررسی و پاسخ به سوالات و نیازهای آن‌ها و مدیریت تراکنش‌های مالی و انتقال NFT به خریداران از جمله وظایفی هستند که شما باید به آنها توجه کنید.

مهم ترین نکته در فروش NFT این است که بازار NFT‌ها پر از رقابت است. بنابراین، استفاده از روش‌های تبلیغاتی مناسب و ایجاد یک استراتژی بازاریابی قوی می‌تواند به شما کمک کند تا NFT خود را به خوبی معرفی کرده و به فروش برسانید.

سخن پایانی

توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) به عنوان یک واحد منحصر به فرد و قابل معامله در بلاکچین، امکانات و کاربردهای بسیاری را در دنیای دیجیتال به ارمغان آورده است. از هنر دیجیتال تا بازی‌های ویدیویی و تجارت مجازی و حتی اثبات مالکیت در بلاکچین. در این مقاله تلاش شد تا دید خوبی برای درک بهتر مفهوم ان اف تی ها برای شما با نوشتن صفر تا صد ان اف تی، ایجاد شود.