استیکینگ ارز دیجیتال به‌عنوان یکی از راه‌های درآمدزایی غیرفعال (Passive) در بازار ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. در واقع با استیک کردن ارز دیجیتال در فرآیند تایید و اعتبارسنجی شبکه‌های بلاکچین با الگوریتم اجماع اثبات سهام مشارکت می‌کنید. مزایا و معایب متعددی را می‌توان برای استیک ارز دیجیتال برشمرد که هر یک از آن‌ها در جای خود حائز اهمیت هستند. در این مطلب قصد داریم ضمن بررسی مفهوم Staking در بازار ارزهای دیجیتال، به معرفی بهترین صرافی‌ها و کیف پول‌ها برای این منظور بپردازیم.
استیکینگ چیست؟ (Staking)
ایده استیکینگ ارز دیجیتال در بازار ارزهای دیجیتال برای اولین بار در سال 2012 توسط دو متخصص حوزه بلاکچین یعنی سانی کینگ (Sunny King) و اسکات نادال (Scott Nadal) مطرح شد. اولین شبکه بلاکچین که قابلیت استیک ارز دیجیتال را فراهم کرد هم پیر کوین (Peercoin) است.
برای درک مفهوم استیکینگ ارزهای دیجیتال باید به‌سراغ الگوریتم اجماع در بلاکچین برویم. در پی چالش‌های مربوط به مقیاس‌پذیری و مصرف بالای انرژی در بلاکچین بیت‌کوین با الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work)، محققان دست‌به‌کار شدند تا راهی بهتر برای اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌ها در بلاکچین پیدا کنند. راه‌حلی که در عین حفظ امنیت بلاکچین، مقیاس‌پذیری آن را ارتقا دهد و در ضمن تاثیرات مخرب زیست محیطی به‌دلیل مصرف انرژی بالا را هم نداشته باشد.
در پی این تلاش‌ها بود که الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) متولد شد. در قالب این الگوریتم اجماع دیگر نیازی به فعالیت ماینرها در شبکه بلاکچین نبود. بلکه نقش تازه‌ای تحت عنوان ولیدیتور (Validator) معرفی شد. ولیدیتورها برای مشارکت در اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌های شبکه باید تعدادی ارز دیجیتال بومی را در پلتفرم سهام‌گذاری و قفل کنند. به‌این فرآیند در اصطلاح استیکینگ ارز دیجیتال گفته می‌شود.
استیک کردن یا استیکینگ ارز دیجیتال نوعی وثیقه گذاری است که تضمین می‌کند ولیدیتورها یا اعتبارسنج ها نقش خود در شبکه را به درستی انجام می دهند. ولیدیتورها در ازای ایفای نقش خود با اضافه کردن موفقیت آمیز بلاک‌های جدید به زنجیره، در قالب ارز دیجیتال بومی شبکه پاداش دریافت می‌کنند. معمولا در هر شبکه بلاکچین با الگوریتم اثبات سهام، مدت زمان مشخصی برای استیک کردن ارز تعیین می‌شود که ولیدیتورها باید به آن پایبند باشند.
مزایای استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟
چند مزیت کلیدی را می‌توانید برای استیکینگ ارزهای دیجیتال برشمرد که عبارت‌اند از:
1. رفع چالش مصرف برق زیاد در بلاک چین
با اجرای الگوریتم اجماع اثبات سهام در شبکه‌های بلاکچین، چالش مصرف برق بیش از اندازه تا حد زیادی برطرف می‌شود. مثلا آمار مصرف برق اتریوم در سال 2023 تنها حدود 0.0026 تراوات ساعت بوده است. در حالی که شبکه بیت‌کوین با الگوریتم اثبات کار در مدت مشابه آمار 149 تراوات ساعت مصرف برق را از خود به‌جای گذاشته است.
2. امکان دستیابی به مقیاس پذیری بیشتر در بلاک چین
ایده استیکینگ ارز دیجیتال، فرآیند تایید و اعتبارسنجی تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین را ساده‌تر می‌کند. به‌همین دلیل زیرساخت لازم برای افزایش سرعت و کاهش کارمزد تراکنش‌ها فراهم می‌شود. موضوعی که در بهبود مقیاس‌پذیری شبکه‌های بلاکچین نقش موثری دارد.
3. دستیابی به تمرکززدایی بیشتر در بلاک چین
با حذف دستگاه‌های ماینر از فرآیند تایید و اعتبارسنجی تراکنش‌ها، سرمایه اولیه مورد نیاز برای مشارکت در شبکه‌های بلاکچین کاهش پیدا می‌کند. ضمن اینکه در حال حاضر پلتفرم‌هایی نیز هستند که امکان استیکینگ ارز دیجیتال به‌صورت غیرمستقیم را هم فراهم می‌کنند. در نتیجه شرایط برای اداره شبکه‌های بلاکچین با سطح بالاتری از تمرکززدایی به‌وجود می‌آید.
4. امکان درآمدزایی بیشتر برای هولدرها
تصور کنید که شما تعدادی ارز دیجیتال اتریوم خریداری کردید و قصد دارید برای مدت زمان 2 سال آن‌ها را نگهداری کنید. یک راه این است که اتریوم خریداری شده را به ولت خود انتقال دهید و منتظر پایان دو سال بمانید. راه‌حل دیگر استیکینگ ارز دیجیتال اتریوم است. با سپرده‌گذاری این رمزارز، علاوه بر اینکه سود حاصل از افزایش قیمت را تجربه می‌کنید، می‌توانید از محل پاداش استیک ارز دیجیتال نیز سود ببرید.
معایب Staking چیست؟
در کنار مزایایی که برای استیکینگ ارز دیجیتال برشمردیم، لازم است به دو نکته مهم در رابطه با چالش‌های آن هم اشاره کنیم.
1. چالش نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال
این احتمال وجود دارد در طول مدت زمانی که سپرده شما استیک شده و قابل دسترسی نیست، نوسانات قیمت شدیدی در ارز دیجیتال اتفاق بیفتد. با توجه به ماهیت رمزارزها این اتفاق اصلا غیرعادی نیست. چون در این شرایط امکان فروش دارایی خود را ندارید، ممکن است متضرر شوید. بنابراین هنگام استیکینگ باید این ریسک را بپذیرید.
2. شرایط متغیر پاداش استیکینگ رمزارزها
نرخ پاداش یا سود استیکینگ ارز دیجیتال ثابت نیست. معمولا شبکه‌های بلاکچین بر اساس میزان استقبال و فعالیت ولیدیتورها این نرخ را تغییر می‌دهند. به‌همین دلیل باید این نکته را نیز در نظر داشته باشید. حتی در برخی از بلاک‌چین‌ها حداقل تعداد رمزارز برای استیک کردن مشخص می‌شود. مثلا در بلاکچین اتریوم حداقل باید 32 ارز دیجیتال ETH را در شبکه سپرده‌گذاری کنید. با توجه به قیمت 2331 دلاری اتریوم در حال حاضر، حداقل نیاز به 75 هزار دلار سرمایه دارید که عملا از عهده همه افراد بر نمی‌آید.
ضمن اینکه در بسیاری از بلاک‌چین‌ها سود چندان قابل توجهی هم پرداخت نمی‌شود. در نتیجه استیک کردن ارز تنها برای ولیدیتورها با سرمایه اولیه بالا توجیه اقتصادی دارد. لازم است اشاره کنیم که معمولا نرخ سود استیکینگ بر اساس نرخ بازده سالانه (APY) اعلام می‌شود.
معروف ترین بلاکچین ها با قابلیت استیکینگ ارز دیجیتال
در حال حاضر بسیاری از شبکه‌های بلاکچین از الگوریتم اثبات سهام برای تایید و اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده می‌کنند. به‌همین دلیل گزینه‌های متنوعی برای استیکینگ ارز دیجیتال پیش روی شماست. از جمله معروف‌ترین شبکه‌های بلاکچین در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اتریوم (ETH)
- تزوس (XTZ)
- پولکادات (DOT)
- پالیگان (MATIC)
- الگوراند (ALGO)
بهترین صرافی برای استیکینگ ارزهای دیجیتال
برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال هستند که پلتفرم اختصاصی استیکینگ ارائه می‌کنند. با سپرده‌گذاری در این پلتفرم‌ها می‌توانید با واسطه در فرآیند استیکینگ بلاک‌چین‌های مختلف مشارکت کنید و از سود مشخص بهره‌مند شوید. از جمله معروف‌ترین صرافی‌های این حوزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صرافی بایننس Binance
- صرافی کوکوین Kucoin
- صرافی بای بیت (Bybit)
- صرافی کریپتو دات کام (crypto.com)
- صرافی کوین بیس (Coinbase)
بهترین کیف پول برای استیکینگ ارز دیجیتال
کیف پول‌های ارز دیجیتال نیز بعضا از قابلیت استیکینگ رمزارزها پشتیبانی می‌کنند. بهترین کیف پول برای استیکینگ ارز دیجیتال در حال حاضر تراست ولت (Trust Wallet) است. این کیف پول غیرحضانتی امکان استیکینک ارزهای دیجیتال را در ساده‌ترین شکل ممکن فراهم کرده است. علاوه بر تراست ولت، کیف پول‌های زیر هم برای این منظور پیش روی شما قرار دارند:
- اتمیک ولت (Atomic Wallet)
- لجر (Ledger)
- گواردا (Guarda)
- اکسدوس (Exodus)
- ترزور (Trezor)
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که Staking چیست و چگونه می‌توان با استیک کردن ارز دیجیتال به سود رسید. پیشنهاد می‌کنیم حتما قبل از انتخاب ارز دیجیتال برای استیکینگ، نرخ سود شبکه‌های بلاکچین مختلف را مقایسه کنید. از سرمایه‌گذاری در رمزارزهایی که وعده سود نامتعارف می‌دهند، حتما پرهیز کنید. ریسک‌های مربوط به نوسان قیمت ارزهای دیجیتال حین استیک کردن را نیز در نظر بگیرید. به‌طور کلی نباید انتظار سودآوری غیرعادی از استیک ارز دیجیتال داشته باشید.
