اندیکاتور RSI یکی از مهم ترین و پرکاربردترین اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال است. تحلیل‌گران در تمام بازارهای مالی مانند ارز دیجیتال از این اندیکاتور برای دریافت سیگنال‌های خرید و فروش استفاده می‌کنند. یکی از مزیت‌های RSI، سازگاری با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال است. به‌طوری‌که می‌توان آن در بسیاری از ستاپ‌های معاملاتی به‌کار برد. در این مطلب قصد داریم به آموزش کار با اندیکاتور RSI در بازار ارز دیجیتال بپردازیم.
اندیکاتور RSI چیست؟
RSI مخفف عبارت Relative Strength Index به‌معنی شاخص قدرت نسبی است. آر اس آی در واقع یک اسیلاتور است که مقدار آن بین 0 تا 100 نوسان می‌کند. این اندیکاتور برای اندازه‌گیری قدرت یا مومنتوم روند صعودی یا نزولی قیمت در نمودار استفاده میشود. بسیاری از تحلیل‌گران از این اندیکاتور برای شناسایی زمان به پایان رسیدن روندهای صعودی یا نزولی در نمودار استفاده می‌کنند.
فرمول اندیکاتور RSI
آشنایی با فرمول اندیکاتور RSI کمک می‌کند تا درک بهتری از ماهیت آن پیدا کنید. بر این اساس فرمول محاسبه اندیکاتور RSI به‌شرح زیر است:
RSI = 100 – (100 / (1+RS))
در رابطه فوق مقدار RS از تقسیم میانگین متحرک سود به‌دست آمده در n روز اخیر تقسیم بر میانگین متحرک ضرر حاصل شده در n روز گذشته به‌دست می‌آید. انتخاب بازه زمانی (n) برای محاسبه فرمول اندیکاتور RSI بر عهده شماست؛ اما معمولا بازه زمانی 14 روزه برای این منظور در نظر گرفته میشود. برای محاسبه سود و ضرر در این رابطه از قیمت‌های پایانی استفاده میشود. همچنین در حالت کلی میانگین متحرک ساده (SMA) مبنای محاسبه فرمول این اندیکاتور قرار می‌گیرد.
البته لازم است به یک نکته مهم اشاره کنیم. شما نیازی به محاسبه RSI ندارید. ابزارهای آنلاین تحلیل تکنیکال زیادی در اختیار شما قرار دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید به‌صورت خودکار شاخص قدرت نسبی را روی نمودار در تایم فریم مد نظر مشاهده کنید. یکی از آن‌ها تریدینگ ویو است که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
آموزش اندیکاتور RSI
نوبت به آموزش کامل اندیکاتور RSI می‌رسد. همان‌طور که اشاره کردیم، RSI یک اسیلاتور است که بین 0 تا 100 نوسان می‌کند. زمانی که این شاخص به مقدار کمتر از 30 می‌رسد، نمودار وارد ناحیه اشباع فروش میشود. به‌این معنی که احتمالا به پایان روند نزولی نزدیک شده‌ایم و در آینده نزدیک روند معکوس خواهد شد.
همچنین وقتی اندیکاتور RSI مقداری بیش از 70 را نشان می‌دهد، نمودار وارد منطقه اشباع خرید شده است. به‌این معنی که روند صعودی رو به‌پایان است و احتمالا در آینده نزدیک اصلاح قیمت را شاهد خواهیم بود.
بنابراین کاربرد اصلی اندیکاتور آر اس آی، شناسایی نقاط ورود و خروج در بازار است. وقتی این شاخص مقداری بیش از 70 را نشان می‌دهد، باید به‌فکر خروج از پوزیشن معاملاتی خرید یا باز کردن پوزیشن فروش باشید. همچنین RSI زیر 30 را باید سیگنالی برای باز کردن پوزیشن معاملاتی خرید یا بستن پوزیشن‌های فروش تلقی کنید.
یکی از کاربردهای جانبی اندیکاتور RSI، تایید روند‌ها است. زمانی در نظر بگیرید که نمودار روند صعودی را آغاز می‌کند. اگر این اندیکاتور از مرز 50 عبور کند و سیر صعودی به‌خود بگیرد، روند افزایش قیمت تایید میشود. موضوعی که برای تعیین حد سود و ضرر در معاملات رمز ارزها کاربرد دارد.
واگرایی در اندیکاتور RSI
در ادامه بحث درباره نحوه کار با اندیکاتور RSI، لازم است به یک موضوع مهم اشاره کنیم. بعضا ممکن است نمودار قیمت و اندیکاتور RSI در خلاف جهت یکدیگر حرکت کنند. به‌عنوان مثال قیمت در حال افزایش باشد؛ اما در همان زمان RSI روند نزولی را طی کند. در چنین شرایطی اصطلاحا شاهد واگرایی در اندیکاتور RSI هستیم.
روی هم رفته واگرایی در این حال نشانه‌ای از ضعف در روند قیمت فعلی و احتمال معکوس شدن آن است. واگرایی اندیکاتور RSI به‌دو شکل مثبت و منفی رخ می‌دهد. در حالت مثبت، قیمت در حال کاهش و RSI در حال افزایش است. این اتفاق نشان‌دهنده تضعیف روند نزولی و احتمال بازگشت روند صعودی است.
تنظیم اندیکاتور RSI در تریدینگ ویو
در این قسمت از آموزش اندیکاتور RSI در ارز دیجیتال، قصد داریم نحوه فراخوان این اسیلاتور را در سایت تریدینگ ویو بررسی کنیم. شما می‌توانید از طریق نشانی tradingview.com وارد سایت تریدینگ ویو شوید. سپس به‌کمک ایمیل یک حساب کاربری شخصی در این پلتفرم بسازید. برای تنظیمات اندیکاتور RSI نیازی به خرید اشتراک در تریدینگ ویو نیست.
در صفحه اصلی، ذیل منوی Products، گزینه Superchart را انتخاب کنید. به این ترتیب وارد صفحه تحلیل نمودار قیمت دارایی‌ها در تریدینگ ویو می‌شوید. سپس کافیست جفت ارز معاملاتی مد نظر خود را فراخوان کنید. پس از آن باید تایم فریم مد نظر برای تحلیل نمودار قیمت را انتخاب کنید. در ادامه مطابق تصویر زیر روی گزینه Indicator کلیک کنید.
به‌این ترتیب پنجره‌ای مشابه تصویر زیر باز میشود. در کادر جستجوی این پنجره، عبارت RSI را یادداشت کنید. عبارت Relative Strength Index مشابه تصویر زیر به‌نمایش در می‌آید که باید روی آن کلیک کنید.
به این ترتیب اندیکاتور RSI روی نمودار قیمت ظاهر میشود. همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، به محض رسیدن اندیکاتور به مقادیر بالای 70 یا زیر 30 می‌توانید از این موضوع مطلع شوید.
این امکان برای شما وجود دارد که تنظیمات محاسبه اندیکاتور RSI را شخصی‌سازی کنید. برای این منظور مطابق تصویر زیر، روی گزینه Settings (کادر قرمز رنگ کوچک) کلیک کنید. پنجره‌ای باز میشود. در این پنجره می‌توانید مدت زمان محاسبه اندیکاتور، مبنای قیمت مدنظر برای محاسبه سود و ضرر در دوره زمانی، نوع میانگین متحرک و … را تنظیم کنید.
اندیکاتور Stochastic RSI چیست؟
همان‌طور که در مقدمه اشاره کردیم، اندیکاتور RSI را می‌توان با بسیاری دیگر از ابزارهای تحلیل تکنیکال ترکیب کرد. یکی از آن‌ها اندیکاتور استوکاستیک است. ترکیب این دو اندیکاتور، شاخص جدیدی تحت عنوان Stochastic RSI را به‌دست می‌دهد. کاربرد این اندیکاتور هم دقیقا مشابه آر اس آی است. با این تفاوت که حساسیت و دقت بالاتری دارد. به‌طوری که وقتی شاخص Stochastic RSI به مقدار بالاتر از 80 برسد، نمودار وارد منطقه اشباع خرید شده است. همچنین عدد زیر 20 هم منطقه اشباع فروش را نشان می‌دهد.
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که اندیکاتور RSI چیست و چگونه در تحلیل تکنیکال می‌توان از آن استفاده کرد. نکته مهم این است که به هیچ عنوان نباید تنها با اتکا به سیگنال‌های خرید و فروش اندیکاتور RSI در بازارهای مالی معامله کنید. بلکه باید در کنار آن سایر ابزارهای تکنیکال را نیز در نظر بگیرید. به این ترتیب می‌توانید سیگنال‌های دریافتی را به‌نوعی غربال‌گری کنید تا دقت آن‌ها افزایش یابد.
