می توان گفت اصطلاح (Fork) که به معنی انشعاب می باشد، بخشی جدا نشدنی از بلاک چین است و اکثر بلاک چین های مهم آن را تجربه کرده اند. فورک بلاک چین را می توان یک بروزرسانی نرم افزاری دانست که میل به توافق جمعی دارد. هنگامی که توسعه دهندگان یک بلاک چین، به دلایل مختلف تصمیم می گیرند برای ارتقا شبکه و عملکرد بهتر آن، انشعابی جدید در بلاک چین مورد نظر پدید آورند و آن را بروز رسانی کنند، Fork بلاک چین اتفاق می افتد. در این مقاله توضیح فورک به زبان ساده در اختیار شما قرار می گیرد تا بتوانید به درک درستی از مفهوم انشعاب برسید.

فورک چیست؟

همانطور که همه ما می دانیم بیت کوین اولین دارایی دیجیتالی است که توسط ساتوشی ناکاموتو به جهان ارائه شد. با گذشت زمان، ارزهای دیگری مانند لایت کوین و بیت کوین کش ظاهر شدند. این رمز ارزها به صورت ناگهانی پدید نیامدند بلکه انشعابی از بیت کوین محسوب می شوند. در واقع فورک تغییر اساسی است که به دلایل مختلف بر روی بلاک چین اعمال می شود تا انشعابی جدید از شبکه به وجود آید و بلاک چین بروزرسانی شود. هر ارز دیجیتال یک بلاک چین اختصاصی یا میزبان دارد که نقش مهمی را در عملکرد آن ایفا می کند. زمانی که برنامه نویس و یا تیم توسعه دهنده تصمیم می گیرد یک تغییر اساسی باید در شبکه به وجود بیاید، با توجه به توافق گروهی برنامه نویسی شبکه را تغییر می دهند و درواقع شبکه را به روز می کند تا به اهداف خود دست یابد.

این امر معمولا برای بهتر شدن شبکه و از بین رفتن مشکلات آن انجام می شود. در این راستا باید توافق جمعی کاربران یا توسعه دهندگان هر شبکه صورت بگیرد. در مواردی هم انجام انشعاب برای جلوگیری از هک و یا از بین رفتن کوین ها نیز اتفاق می افتد. فورک زمانی اتفاق می افتد که پایگاه کاربر یا توسعه دهندگان تصمیم بگیرند که یک تغییر اساسی باید در بلاک چین اتفاق بیفتد. این عمل می تواند تاثیر قابل توجهی بر روی یک ارز دیجیتال داشته باشد. چیزی که باید درباره فورک شبکه ارز های دیجیتال بدانید، این است که در دو نوع هارد فورک (Hard Fork) و (Soft Fork) بر روی بلاک چین مورد نظر اعمال می شود. در ادامه هر یک از این موارد را توضیح می دهیم.

منظور از Hard Fork چیست؟

هارد فورک (Hard Fork)، به شرایطی می گویند که گره های جدیدترین نسخه بلاک چین، دیگر نسخه های قدیمی بلاک چین را نمی پذیرند. طی این فرآیند یک واگرایی دائمی با نسخه قبلی بلاک چین ایجاد می شود. به زبان ساده تر، فورک زمانی اتفاق می افتد که تغییر اساسی در روند بلاک چین انجام شود. اگر طی این تغییر، نودهای جدید شبکه از نسخه های قبلی پشتیبانی نکنند و با آن سازگار نباشند، هارد فورک اتفاق می افتد. زمانی که فورک در بلاک چین رخ می دهد، عملا یک قانون جدید به کد شبکه اضافه می شود که باعث می شود مسیری جدید در بلاک چین ایجاد شده و یک نسخه ارتقا یافته از شبکه پدیدار شود.

حال اگر این شبکه جدید به دلایل مختلفی مانند عدم توافق اجماع ماینر ها و یا حتی عدم بروز رسانی یکی از نودها، با شبکه قبلی خود سازگاری نداشته باشد هاردفورک اتفاق افتاده است.

منظور از Soft Fork چیست؟

سافت فورک (Soft Fork)، نیز نوع دیگری از انشعابات بلاک چین است که مانند هارد فورک تغییرات اساسی در کد های شبکه ایجاد می کند. با این تفاوت که سافت فورک تغییری در پروتکل نرم افزاری است که در آن تنها بلوک های تراکنش معتبر قبلی نامعتبر می شوند. همانطور که در قسمت قبلی نیز توضیح دادیم، هارد فورک برای ایجاد یک انشعاب جدید، نیاز به ارتقاء و توافق در مورد نسخه جدید دارد. ذدر حالی که سافت فورک فقط به اکثریت ماینرها نیاز دارد که برای اجرای قوانین جدید ارتقا پیدا کنند.

سافت فورک ‌ها را نمی ‌توان بدون هارد فورک معکوس کرد، زیرا یک سافت فورک طبق تعریف فقط به مجموعه بلوک‌ های معتبر اجازه می‌ دهد تا زیرمجموعه مناسبی از پیش فورک معتبر باشند. درواقع می توان گفت تفاوت عمده هارد فورک و سافت فورک، در این است که سافت فورک با نود ها و قوانین قبلی شبکه خود سازگار است، اما هاردفورک با نسخه قبلی خود سازگار نیست.

چه زمانی Fork در بلاک چین انجام می شود؟

تنها بلاک چین بیت کوین نیست که قابلیت انشعاب را دارد، بلکه تمام ارز های دیجیتالی که از فناوری بلاک چین برخوردار باشند می توانند انشعابات جدیدی را به وجود بیاورند. از آنجاکه این ماینرها هستند که قوانینی را در بلاک چین وضع می کنند، برای ایجاد تغییر در شبکه هر رمز ارز، همه ماینرها باید در مورد قوانین جدید و در مورد آنچه که یک بلوک معتبر در زنجیره را تشکیل می دهد، به توافق برسند. برای محقق شدن این فرآیند ابتدا از طریق برنامه نویسی قوانین به شاخه یا شاخه های جدیدی تقسیم شوند تا مشخص شود که تغییری در پروتکل یا انحرافی از آن صورت می گیرد. سپس توسعه دهندگان می توانند تمام نرم افزار را به روز کنند تا قوانین جدید را منعکس کند. انشعاب ها معمولا به چند دلیل مشخص صورت می گیرند:

• کاهش خطر تهدیدهای علیه شبکه مانند هک
• ارتقا شبکه و افزودن قابلیت های بیشتر به شبکه
• معکوس کردن تراکنش های شبکه
• از بین بردن مشکلات شبکه

نکته: باید توجه داشته باشید گاهی به اتمام رسیدن یک انشعاب می تواند در قیمت ارز مورد نظر و سرمایه گذاری شما تاثیر گذار باشد. به همین دلیل بهتر است فورک های گوناگون را بشناسید و از اتفاق افتادن آن ها با خبر باشید.

تفاوت هارد فورک و سافت فورک

هاردفورک و سافت فورک را در حالت کلی می توان مشابه دانست. زیرا هر دوی این اصطلاحات به تغییر کد موجود در یک پلتفرم یا رمز ارز اشاره دارند. در سافت فورک تنها یک بلاک چین با پذیرش به روزرسانی توسط کاربران معتبر باقی می‌ ماند. در حالی که با هاردفورک، هر دو بلاک چین قدیمی و جدید در کنار یکدیگر وجود دارند، به این معنی که نرم افزار باید به روز شود تا طبق قوانین جدید کار کند. بنابراین هر دو انشعاب یک شکاف ایجاد می‌ کنند. هاردفورک می تواند دو بلاک چین را ایجاد کند و سافت فورک چنین قابلیتی را ندارد. با توجه به تفاوت های امنیتی بین هارد و سافت فورک، توسعه دهندگان معمولا بیشتر از هاردفورک استقبال می کنند.

تعمیرات اساسی بلوک ها در یک بلاک چین به مقدار زیادی قدرت محاسباتی نیاز دارد. با این حال حریم خصوصی حاصل از هارد فورک منطقی تر از استفاده از سافت فورک است.

معروف ترین فورک ها

همانطور که می دانید بیت کوین اولین ارز دیجیتالی است که در سال 2009، به دنیا معرفی شد. پس از آن بسیاری از افراد از فناوری پشت این رمز ارز حمایت کردند. در این بین بسیاری از جوامع ناظر بر کریپتوکارنسی نیز آن را به شدت نقد کردند. آن ها عقیده داشتند که شبکه بیت کوین با باگ های زیادی همراه است. در این بین میان جامعه بیت کوین اختلاف نظر شدیدی شکل گرفت که باعث شد چندین و چند Fork از بیت کوین صورت بگیرد. با این اتفاق رمز ارزهای جدیدی مانند بیت کوین کش و بیت کوین گلد نیز به وجود آمدند.

برای مثال بیت کوین کش یکی از محبوب ترین انشعابات بیت کوین است. این ارز دیجیتال به دلیل اختلاف نظر توسعه دهندگان و ماینرهای ناظر بر شبکه بیت کوین پدید آمد. در ادامه برخی دیگر از اشنعابات محبوب که نسبت به سایر رمز ارزها مشهورتر هستند را معرفی می کنیم:

• اتریوم کلاسیک انشعابی از اتریوم
• مونرو انشعابی از بایت کوین
• لایت کوین انشعابی از بیت کوین

همچنین فهرست برخی از سافت فورک های موفق بیت کوین به شرح زیر می باشد:

• SegWit سافت فورکی از بیت کوین
• BIP سافت فورکی از بروز رسانی نرم افزار استخراج بیت کوین
• P2SH سافت فورکی از بیت کوین

مواردی که در بالا به آن ها اشاره شد از پروژه های موفق Hard fork و Soft fork هستند. این موارد نسبت به سایر گزینه ها محبوب تر و مشهورتر می باشند.

نتیجه گیری

فورک (Fork)، به تغییر اساسی می گویند که در کد های یک بلاک چین ایجاد می شود. این امر در دو نوع اصلی Hard Fork و Soft Fork صورت می گیرد که در حالت کلی مشابه هستند و عملکرد مشابهی دارند. با این حال تفاوت هایی جزئی نیز بین این دو وجود دارد که در این مقاله توضیح دادیم. فورک بلاک چین توسط اجماع ماینرها انجام می شود. طی این فرایند یک شبکه جدید با قوانین جدید به وجود می آید و نسخه جدیدتری از بلاک چین ارائه می شود. در این مقاله با نمونه های مختلف فورک نیز آشنا شدید و اکنون معروف ترین فورک ها را می شناسید.