جان بولینگر (John Bollinger) یکی از تحلیل‌گران قدیمی بازارهای مالی است. او در دهه 1980 میلادی اندیکاتور باند بولینگر (Bollinger Band) را معرفی کرد. منطق این اندیکاتور بر یک اصل پذیرفته شده در بازارهای مالی استوار است. همبستگی بالایی بین قیمت لحظه‌ای یک دارایی با میانگین بلندمدت آن وجود دارد. به عبارت دیگر هر چه نمودار قیمت از میانگین بلند مدت فاصله بیشتری پیدا کند، احتمال بازگشت آن افزایش پیدا می‌کند.
بولینگر با استفاده از این اصل مهم نشان داد که قیمت یک دارایی معمولا بین دو باند قرار می‌گیرد. از اینجا بود که اندیکاتور بولینگر باند را معرفی کرد. اگر کنجکاو هستید که چگونه می‌توانید از این اندیکاتور برای معاملات رمزارزها استفاده کنید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
اندیکاتور بولینگر باند چگونه به دست می‌آید؟
اندیکاتور بولینگر باند از سه خط تشکیل می‌شود. این سه خط در کنار یکدیگر دو باند را روی نمودار قیمت ایجاد می‌کنند. خط وسط در این اندیکاتور، میانگین متحرک ساده (Simple Moving Average) است. همان‌طور که از نام این خط مشخص است، از محاسبه میانگین قیمت در یک بازه زمانی مشخص به دست می‌آید. در عرف رایج برای اندیکاتور باند بولینگر به صورت پیش فرض، دوره زمانی محاسبه SMA را برابر 20 روز در نظر می‌گیرند.
هر چند که شما بر اساس استراتژی معاملاتی خود می‌توانید این عدد را افزایش یا کاهش دهید. برای رسم دو خط دیگر باند بولینگر لازم است که انحراف معیار قیمت در بازه زمانی مشخص (20 روزه) را محاسبه کنید. سپس عدد به دست آمده را در 2 ضرب کنید. با اضافه کردن نتیجه نهایی به مقدار SMA، خط بالایی اندیکاتور به دست می‌آید. همچنین با کم کردن نتیجه از مقدار SMA، خط پایینی بولینگر باند به دست می‌آید.
کاربرد اندیکاتور باند بولینگر چیست؟
سوال اساسی که باید پاسخ دهیم، این است که اندیکاتور باند بولینگر چه چیزی به ما می‌گوید؟ اولین موضوع این است که این اندیکاتور میزان پراکندگی یا فاصله قیمت را نسبت به میانگین متحرک ساده (SMA) مشخص می‌کند. بر این اساس هر زمان خطوط پایین و بالای بولینگر باند از هم فاصله بگیرند، به معنی آن است که قیمت از SMA دور شده است. برعکس هنگامی که خطوط بالا و پایین باند بولینگر به هم نزدیک شوند، نشانه آن است که قیمت به SMA نزدیک شده است.
رازهای بولینگر باند به همین‌جا ختم نمی‌شود. بلکه شما با استفاده از این اندیکاتور می‌توانید نوسانات قیمت در بازار را هم زیر نظر بگیرید. بر این اساس هر زمان نمودار قیمت خط بالایی اندیکاتور بولینگر بند را بشکند، دارایی وارد محدوده اشباع خرید (Overbought) می‌شود. به این ترتیب احتمالا باید منتظر کاهش قیمت باشید. برعکس هنگامی که نمودار خط پایین اندیکاتور باند بولینگر را بشکند، دارایی وارد محدوده اشباع فروش (Oversold) شده است. بنابراین باید منتظر افزایش قیمت باشید.
استراتژی های معاملاتی اندیکاتور باند بولینگر
چگونه می‌توانیم با استفاده از اندیکاتور بولینگر باند، معامله کنیم؟ بعد از آشنایی با ماهیت این اندیکاتور، باید استراتژی‌های معاملاتی با آن را هم بررسی کنیم. اجازه دهید خیال شما را راحت کنیم. اگر تصور می‌کنید که اندیکاتور بولینگر بند نقاط خرید و فروش دارایی‌ها را به طور دقیق در قالب سیگنال در اختیارتان می‌گذارد، سخت در اشتباه هستید.
تحلیل‌گران حرفه‌ای به هیچ وجه از این اندیکاتور به تنهایی برای دریافت سیگنال خرید و فروش استفاده نمی‌کنند. به این علت که اساسا اندیکاتور BB تعیین نمی‌کند چه زمانی تغییر قیمت در نمودار رخ می‌دهد یا در صورت آغاز روند جدید، تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. در عوض دو کاربرد بسیار مهم را می‌توان برای این اندیکاتور ذکر کرد که عبارت‌اند از:
📝بیشتر بدانیم: بهترین اندیکاتور سیگنال دهی تریدینگ ویو چیست؟
1. فشردگی باند بولینگر (Bollinger Band Squeeze)
وقتی خطوط بالا و پایین بولینگر بند به سمت خط SMA نزدیک می‌شوند، پدیده فشردگی باند بولینگر رخ می‌دهد. در این حالت دامنه نوسانات قیمت در بازار کاهش پیدا می‌کند و قیمت به سمت میانگین متحرک نزدیک می‌شود. هر زمان این اتفاق در نمودار رخ می‌دهد، باید منتظر یک نوسان قیمت بزرگ در بازار باشید. نوسانی که ممکن است در راستای افزایش یا کاهش قیمت باشد. این موضوع نشانه مهمی برای بهره‌مندی از فرصت‌های معاملاتی سودآور در آینده است.
با فراخوان اندیکاتور بولینگر باند در تریدینگ ویو به راحتی می‌توانید این استراتژی معاملاتی را به کار ببرید. در تصویر زیر قطع شدن خطوط اندیکاتور Bollinger Bands توسط کندل‌ها را در نمودار قیمت بیت کوین مشاهده می‌کنید.
2. شکست بولینگر باند (Bollinger Band Breakout)
بر اساس نمودار توزیع نرمال، می‌توان گفت که بخش قابل توجهی از نوسانات قیمت درون باند بولینگر رخ می‌دهند. اما در عین حال گاهی اوقات نیز ممکن است که نمودار خطوط بالایی یا پایینی این اندیکاتور را بشکند. در این مواقع با پدیده شکست بولینگر باند روبه‌رو هستیم. شکست بولینگر باند معمولا بعد از فشردگی آن رخ می‌دهد. اگر نمودار خط بالایی اندیکاتور را بشکند، روند صعودی آغاز می‌شود. در مقابل اگر نمودار خط پایین را بشکند، باید منتظر شروع روند نزولی باشید.
استراتژی بولینگر باند و RSI
با توضیحاتی که تا اینجا ارائه کردیم، شاید به این نتیجه رسیده باشید که عملا نمی‌توانید از اندیکاتور بولینگر باند برای سیگنال‌گیری استفاده کنید؛ اما بهتر است کمی دست نگه دارید. در این گونه مواقع تحلیل‌گران تکنیکال به‌دنبال ترکیب اندیکاتورهای سازگار برای رسیدن به یک استراتژی معاملاتی کارآمد می‌روند.
بهترین گزینه برای ترکیب با بولینگر باند، اندیکاتور RSI است. استراتژی بولینگر باند و RSI سیگنال‌های مهم و معتبری را در اختیار شما قرار می‌دهد. همان‌طور که می‌دانید RSI نوعی اسیلاتور است که بین 0 تا 100 نوسان می‌کند. وقتی این شاخص به محدوده زیر 30 می‌رسد، دارایی وارد محدوده اشباع فروش می‌شود. برعکس افزایش RSI به محدوده بالاتر از 70 نشان‌دهنده آن است که دارایی وارد محدوده اشباع خرید شده است.
📝بیشتر بدانیم: اندیکاتور RSI چیست؟
با این توضیح لازم است که نحوه ترکیب اندیکاتور بولینگر بند و RSI را بررسی کنیم. با ترکیب این دو اندیکاتور باید روی نقاط برخورد نمودار با خطوط بالا و پایین اندیکاتور BB تمرکز کنید. فرض کنید در اثر افزایش قیمت دارایی، نمودار به محدوده خط بالایی اندیکاتور بولینگر باند برسد. همزمان با این اتفاق، اندیکاتور RSI نیز مقدار بالاتر از 70 را نشان دهد. این دو اتفاق در کنار یکدیگر نشان می‌دهد که دارایی در محدوده اشباع خرید قرار دارد. بنابراین باید منتظر کاهش قیمت آن باشید. در اینجا می‌توانید برای بستن پوزیشن‌های لانگ (Long) اقدام کنید.
برعکس ممکن است که در اثر کاهش قیمت دارایی، نمودار به محدوده خط پایینی اندیکاتور بولینگر باند برسد. همزمان با این اتفاق، اندیکاتور RSI نیز مقدار کمتر از 30 را نشان دهد. این دو اتفاق در کنار هم نشان می‌دهد که دارایی در محدوده اشباع فروش قرار دارد. بنابراین باید منتظر افزایش قیمت آن باشید. در اینجا می‌توانید برای بستن پوزیشن‌های شورت (Short) اقدام کنید.
گاهی اوقات ممکن است اتفاق دیگری را شاهد باشیم. فرض کنید که پس از یک دوره فشردگی باند بولینگر، نمودار قیمت خط بالایی این اندیکاتور را بشکند. همزمان شما اندیکاتور RSI را بررسی می‌کنید و متوجه می‌شوید که مقدار این شاخص خیلی کمتر از 70 است. این دو اتفاق در کنار هم نشان می‌دهد که شما می‌توانید برای باز کردن پوزیشن معاملاتی لانگ (Long) اقدام کنید. حتی اگر در حال حاضر چنین پوزیشنی را باز دارید، برای بستن آن اقدامی انجام ندهید.
مزایا و معایب اندیکاتور باند بولینگر چیست؟
آموزش اندیکاتور باند بولینگر را تا اینجا دنبال کردیم. برای استفاده از هر اندیکاتور در تحلیل تکنیکال، باید با نقاط ضعف و قوت آن آشنایی داشته باشید. در غیر این صورت ممکن است نتوانید نتیجه لازم را از آن به‌دست بیاورید. این موضوع درباره اندیکاتور باند بولینگر نیز صدق می‌کند. بنابراین لازم است که در اینجا نیم نگاهی به مزایا و معایب این اندیکاتور بیندازیم.
مزایای اندیکاتور بولینگر باند
بررسی نوسانات قیمت و شناسایی مناطق اشباع خرید و فروش در نمودار قیمت از جمله مزایای اندیکاتور بولینگر بند هستند که بالاتر مفصل درباره آن‌ها توضیح دادیم. در اینجا قصد داریم روی یک نکته مهم تمرکز کنیم که کمتر به آن پرداخته می‌شود. تحلیل‌گران کلاسیک خیلی روی خطوط حمایت و مقاومت برای بررسی روند حرکت نمودار حساب می‌کنند. هر چند که این خطوط کاربردهای خاص خود را دارند؛ اما یک نقطه ضعف جدی را می‌توان برای آن‌ها ذکر کرد. خطوط حمایت و مقاومت استاتیک هستند و نمی‌توانند با پرایس اکشن (Price Action) همگام شوند. به همین دلیل دائما تحلیل‌گر باید در ترسیم این خطوط روی نمودار بازنگری کند.
📝بیشتر بدانیم: پرایس اکشن چیست؟
اندیکاتور باند بولینگر این چالش را برطرف می‌کند. به‌عبارت دیگر شما می‌توانید خطوط بالا و پایین این اندیکاتور را به‌عنوان حمایت و مقاومت دینامیک روی نمودار در نظر بگیرید. این خطوط کاملا با پرایس اکشن سازگار هستند و همگام با آن تغییر می‌کنند. به‌این ترتیب با استفاده از باند بولینگر می‌توانید حد سود و ضرر معاملات خود را به‌صورت پویا تعریف کنید. موضوعی که به‌ویژه برای تریدرها با استراتژی معاملاتی کوتاه مدت مانند اسکالپ تریدینگ (Scalp Trading) و روزانه (Day Trading) کاربردی است.
معایب اندیکاتور بولینگر باند
نمی‌توان از این ابزار برای ایجاد استراتژی معاملاتی مستقل استفاده کرد. بلکه لازم است برای رسیدن به سیگنال‌های خرید و فروش مناسب، حتما آن را با یک یا دو ابزار دیگر ترکیب کرد. در عین حال یک محدودیت مهم‌تر برای این اندیکاتور وجود دارد. برای محاسبه این اندیکاتور، از میانگین متحرک ساده استفاده می‌شود. به‌عبارت دیگر داده‌های قیمت همگی با وزن یکسان مد نظر قرار می‌گیرند.
در این حالت هیچ فرقی بین قیمت دارایی در 20 روز گذشته با امروز برای محاسبه اندیکاتور وجود ندارد. این در حالی است که هر چه به سمت زمان حال نزدیک می‌شویم، ارزش و اهمیت داده‌های قیمت بالا می‌رود. به‌عبارت دیگر اهمیت داده‌های جدید در مقایسه با قدیمی بیشتر است. این نکته مهم در اندیکاتور باند بولینگر لحاظ نمی‌شود. برای حل این مشکل باید به‌جای در نظر گرفتن SMA، به‌سراغ میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average) بروید.
کلام پایانی
در این مقاله بررسی کردیم که اندیکاتور بولینگر بولینگر چیست و چگونه می‌توان از آن در معامله ارزهای دیجیتال استفاده کرد. دقت داشته باشید که این اندیکاتور در تمام بازارهای مالی قابل استفاده است. البته همان‌طور که اشاره کردیم، به‌تنهایی نمی‌توانید ستاپ معاملاتی ایده‌آل و کاربردی را با استفاده از بولینگر باند تنظیم کنیم. بلکه باید از ابزارهای دیگر در تحلیل تکنیکال هم برای این منظور کمک بگیرید. در این صورت می‌توانید با کمی تمرین و تکرار، ستاپ معاملاتی دقیقی را برای معامله در بازار کریپتوکارنسی تدارک ببینید.
