نرخ سود یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تصمیم‌گیری در خصوص سرمایه‌گذاری است. در عین حال، باید توجه داشته باشید که محاسبه سود در سرمایه‌گذاری به شکل‌های گوناگون صورت می‌گیرد. در ساده‌ترین حالت، سود سرمایه‌گذاری تنها روی اصل مبلغ اولیه محاسبه می‌شود. اما در مواردی دیگر، سود روی کل دارایی با احتساب سودهای اضافه شده در دوره‌های قبلی اعمال می‌گردد. در حالت دوم، اصطلاحا با سود مرکب (Compound Interest) سروکار داریم. اگر کنجکاو هستید که سود مرکب چیست و چگونه محاسبه می‌شود، این مطلب را تا پایان دنبال کنید.
سود مرکب چیست؟
بهترین راه برای توضیح در خصوص مفهوم سود مرکب، بررسی یک مثال واقعی است. فرض کنید مبلغ 100 میلیون تومان را برای دوره زمانی یک سال در یک صندوق سرمایه‌گذاری قرار داده‌اید. نرخ سود سالانه بانک هم برابر با 20 درصد است. بعد از گذشت یک سال، مبلغ سرمایه شما به 120 میلیون تومان می‌رسد. اگر به اصل و سود سرمایه خود دست نزنید و تمام مبلغ 120 میلیون را برای یک سال دیگر هم سرمایه‌گذاری کنید، در پایان سال دوم مبلغ 144 میلیون تومان خواهید بود.
📝بیشتر بخوانیم: مدیریت ریسک
در این حالت، سود سال اول سرمایه‌گذاری برابر با 20 میلیون تومان بود؛ اما در سال دوم، مقدار سود به 24 میلیون تومان افزایش پیدا کرد. این اتفاق به دلیل بهره‌مندی از سود مرکب در حساب بانکی رخ داد. این در حالی است که اگر سود سرمایه‌گذاری تنها به سرمایه اولیه (100 میلیون تومان) تعلق می‌گرفت، در پایان سال دوم، مبلغ 140 میلیون تومان در اختیار شما بود. بنابراین همان‌طور که مشاهده می‌کنید، بهره مرکب به خصوص در بلند مدت نسبت به سود ساده، عایدی بیشتری را نصیب شما می‌کند.
سود مرکب اشاره به سودی دارد که علاوه بر اصل سرمایه بر سودهای قبلی در سرمایه‌گذاری اضافه می‌شود. این مفهوم ساده، نقش کلیدی در رشد تصاعدی دارایی افراد در سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت دارد و به نوعی منجر به انباشت سرمایه می‌شود. به زبان ساده، سود مرکب در گذر زمان منجر به افزایش عایدی سرمایه‌گذاری می‌شود؛ اما سود ساده بدون در نظر گرفتن گذر زمان، مبلغ عایدی ثابت نصیب شما می‌کند.
فرمول سود مرکب
با توضیحاتی که بالاتر ارائه کردیم، عواملی مانند اصل سرمایه، مدت زمان سرمایه‌گذاری و دوره زمانی محاسبه سود در مقدار نهایی سود با در نظر گرفتن بهره مرکب تاثیرگذار هستند. در اینجا می‌توانید فرمول سود مرکب در هر سرمایه‌گذاری را مشاهده کنید:
F = P * (1+ r/n)nt
هر یک از کاراکترهای موجود در فرمول فوق نیز به شرح زیر هستند:
- F: مبلغ نهایی
- P: سرمایه اولیه
- r: نرخ بهره یا درصد سود
- n: تعداد دفعات اعمال نرخ بهره در هر دوره
- t: تعداد دوره زمانی سرمایه‌گذاری
مثال محاسبه سود مرکب در سپرده بانکی
برای روشن شدن فرمول سود مرکب، بد نیست که بار دیگر مثال سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری را مرور کنیم. فرض کنید شما مبلغ 100 میلیون تومان را در یک صندوق سپرده‌گذاری می‌کنید. صندوق هم پرداخت سود سالانه 20 درصد را برای سپرده شما تضمین می‌کند.
در این حالت، P برابر با 100 میلیون و r هم برابر با 0.2 است. با توجه به اینکه سود سپرده به‌صورت سالانه محاسبه می‌شود، بنابراین n نیز برابر 1 است. دقت کنید که اگر سود به‌صورت ماهانه محاسبه می‌شد، n برابر 12 می‌شد. بر این اساس، مبلغ سرمایه شما به‌ازای هر سال را می‌توان به‌صورت زیر محاسبه کرد:
در پایان سال چهارم، میزان سود تعلق گرفته به سرمایه‌گذاری شما برابر با 107360000 تومان می‌شود. این در حالی است که اگر سود ساده برای سرمایه شما در نظر گرفته شود، میزان سود در پایان سال چهارم برابر با 80 میلیون تومان خواهد بود. اختلاف حدود 27 میلیون تومانی به‌وضوح تفاوت بهره مرکب و ساده را روشن می‌کند.
نکات مهم در خصوص سود مرکب در سرمایه گذاری
با توضیحاتی که تا اینجا ارائه کردیم، روشن است که مفهوم سود مرکب در سرمایه‌گذاری بلند مدت خودنمایی می‌کند. بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی مختلف روی این مفهوم مهم برای درآمدزایی و مدیریت سرمایه حساب ویژه‌ای باز می‌کنند. با توجه به مثال‌هایی که ذکر کردیم، روشن است در صورت موفقیت آمیز بودن سرمایه‌گذاری، سود مرکب بازدهی قابل توجهی برای شما به ارمغان خواهد آورد.
یکی از نکاتی که همواره تهدیدی برای سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت به حساب می‌آید، موضوعات اقتصادی از قبیل تورم است. سود مرکب تا حدی می‌تواند آثار منفی تورم در ارزش سرمایه شما را کاهش دهد. البته مشروط بر آنکه سود سرمایه‌گذاری مساوی یا بیشتر از نرخ تورم باشد.
بیشتر بخوانیم: سرمایه گذاری چیست؟
در کنار نقش تاثیرگذار سود مرکب در کسب درآمد، نباید از روی دیگر سکه نیز غافل شوید. به مرور زمان وقتی انباشت سرمایه اتفاق می‌افتد، در نتیجه اهمیت مدیریت ریسک نیز پررنگ می‌شود؛ چراکه در چنین شرایطی اگر به‌هر دلیل سرمایه‌گذاری شما نتیجه عکس دهد، متحمل ضرر و زیان سنگین‌تری خواهید شد.
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که سود مرکب چیست و با فرمول محاسبه آن آشنا شدیم. سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، فرصت بهره‌مندی از بهره مرکب را برای شما فراهم می‌کند. البته باید نسبت به ریسک‌ها و تهدیدهای موجود در این بازارها نیز حساس باشید. تشکیل سبد سرمایه‌گذاری متنوع از دارایی‌ها در بازارهای مختلف از بورس و فارکس گرفته تا ارز دیجیتال و طلا می‌تواند در مدیریت سرمایه به شما کمک کند.
