ارزش بازار ارزهای دیجیتال در نوامبر 2024 از مرز 3 تریلیون دلار عبور کرده است. سهم ارزهای دیجیتال در حجم پول موجود در اقتصاد جهانی حدود 3 درصد است. اهمیت ارزهای دیجیتال تا جایی افزایش یافته که دونالد ترامپ، رئیس جمهور جدید آمریکا بخشی از موفقیت خود در انتخابات اخیر را مدیون مواضع حمایتی خود در قبال رمزارزها با هدف جلب نظر سرمایه‌گذاران این بازار است.
اینکه در حال حاضر تاثیر ارز دیجیتال بر اقتصاد جهان چیست، موضوع بسیار مهمی است. حتی مخالفان سرسخت ارزهای دیجیتال هم اذعان می‌کنند که این طبقه از دارایی‌ها طی 15 سال گذشته در حال توسعه بوده و جای پای نسبتا محکمی در اقتصاد جهان پیدا کرده‌اند. در ادامه، نیم‌نگاهی به مهم‌ترین تاثیر رمزارزها بر اقتصاد جهانی می‌اندازیم.
تاثیر ارز دیجیتال بر اقتصاد جهان
تاثیر ارز دیجیتال بر اقتصاد جهان را می‌توان از چند جنبه مورد توجه قرار داد. در اینجا به برخی از مهم‌ترین نکات اشاره می‌کنیم:
1. سهولت تراکنش‌های مالی در سطح دنیا
اولین و یکی از مهم‌ترین دستاوردهای ارز دیجیتال برای اقتصاد جهان را می‌توان تسهیل انجام تراکنش‌های مالی دانست. فرقی نمی‌کند که در کدام نقطه از دنیا زندگی می‌کنید. به راحتی می‌توانید با دسترسی به اینترنت، تراکنش ارزهای دیجیتال را به‌هر نقطه دیگری از این کره خاکی انجام دهید. از آن گذشته، اجرای تراکنش‌ها با ارز دیجیتال در مقایسه با روش‌های سنتی مبتنی بر نظام بانکی خیلی سریع‌تر و ارزان‌تر صورت می‌گیرد.
2. استفاده از ارز دیجیتال در تجارت جهانی
ارزهای دیجیتال در سال‌های گذشته راه خود را به عرصه تجارت بین‌المللی باز کرده‌اند. ماهیت ضد تحریم ارزهای دیجیتال موجب شد تا کشورهای تحت تحریم مانند ایران، روسیه، ونزوئلا و دیگر کشورها خیلی زودتر دست به کار شوند و از رمزارزها برای واردات و صادرات استفاده کنند. حتی برخی از این کشورها مانند ایران، قوانین رسمی واردات و صادرات با رمزارزها را هم تصویب کرده‌اند. البته سایر کشورها هم از این قافله عقب نمانده‌اند. به طور مثال در ماه اکتبر 2024، اولین تراکنش رسمی تتر در معاملات نفت خاورمیانه به ثبت رسید که یک نقطه عطف بسیاری کلیدی به شمار می‌رود.
3. استفاده از ارز دیجیتال در خدمات مالی
پلتفرم‌های دیفای در بازار ارز دیجیتال را می‌توان تلاشی در جهت استفاده از رمزارزها برای ارائه خدمات مالی به شکل ساده‌تر، سریع‌تر و کارآمدتر دانست. نمونه بارز این موضوع در بحث وام گرفتن ارز دیجیتال مشهود است. شما می‌توانید در عرض چند دقیقه به راحتی در یک پلتفرم دیفای نسبت به دریافت وام در قالب ارز دیجیتال اقدام کنید. این در حالی است که همه ما می‌دانیم گرفتن وام بانکی چه دردسرهای زیادی دارد.
4. استفاده از ارزهای دیجیتال در تامین مالی
تاثیر ارز دیجیتال در اقتصاد جهان را می‌توان در حوزه تامین مالی هم مشاهده کرد. بسیاری از شرکت‌ها برای اجرایی کردن پروژه‌های خود از مسیر رمزارزها اقدام می‌کنند. به طوری که با عرضه ارزهای دیجیتال اختصاصی برای پروژه‌ها، مسیری به سمت تامین مالی برای پیش‌برد برنامه‌های خود ایجاد می‌کنند.
📝بیشتر بدانیم: ارز دیجیتال چیست؟
5. ابداع ارزهای دیجیتال بانک مرکزی
بسیاری از بانک‌های مرکزی در سال‌های اخیر، درگیر پروژه عرضه ارز دیجیتال بومی (CBDC) شده‌اند. در قالب این پروژه قرار است که ارز رسمی کشور تبدیل به یک رمزارز شود که برای مبادلات تجاری و تراکنش‌های روزمره مورد استفاده قرار بگیرد. هر چند ارزهای دیجیتال بانک مرکزی موافقان و مخالفان زیادی دارد؛ اما به‌نظر می‌رسد که در آینده تحولات جدی را در این خصوص شاهد باشیم.
قوانین و مقررات کشورهای مختلف در خصوص ارز دیجیتال
برای درک تاثیر ارز دیجیتال بر اقتصاد جهان باید نیم‌نگاهی هم به روند وضع قوانین و مقررات در این حوزه در کشورهای مختلف بیندازیم. به همین بهانه در ادامه گوشه‌ای از جدیدترین تحولات حوزه قانون‌گذاری رمزارزها در کشورهای مختلف را بررسی می‌کنیم.
قوانین و مقررات آمریکا در خصوص ارز دیجیتال
در دوره ریاست جمهوری بایدن، بسیاری از فعالان بازار کریپتو چالش‌های جدی را با نهادهای نظارتی آمریکا به خصوص کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) تجربه کردند. به‌طوری‌که خیلی از کارشناسان موضع تقابلی قوانین آمریکا را عاملی برای خروج تمرکز بازار کریپتو از این کشور می‌دانستند. با انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا، چشم‌انداز پیش روی بسیاری از شرکت‌های ارز دیجیتال و سرمایه‌گذاران آمریکایی تغییر کرده است.
ترامپ درکمپین انتخاباتی خود، وعده‌های چشم‌گیری در خصوص حمایت از بازار کریپتو داد. بازار ارزهای دیجیتال هم طی روزهای گذشته به استقبال او رفت و رکوردهای جالبی در قیمت بیت کوین و سایر رمزارزها ثبت شد. نکته مهم دیگر راهیابی 281 نماینده حامی ارزهای دیجیتال به کنگره آمریکا است. ترامپ وعده داده که در روز نخست ریاست جمهوری، گری گنسلر را عزل خواهد کرد. به نظر می‌رسد اگر ترامپ به وعده‌های خود جامه عمل بپوشاند، آمریکا در دوره او به‌سمت قوانین حمایتی در قبال رمزارزها گام برمی‌دارد.
قوانین و مقررات اتحادیه اروپا در زمینه ارزهای دیجیتال
اتحادیه اروپا در ماه‌های گذشته با قانون جامع میکا (MiCA) در بازار کریپتوکارنسی سروصدای زیادی به راه انداخته است. این قانون که از چند سرفصل مجزا تشکیل می‌شود، برای تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا از دسامبر 2024 به طور کامل لازم الاجرا خواهد بود. چالش برانگیزترین بخش قانون میکا، قوانین نظارتی برای عرضه استیبل کوین‌ها است. هر شرکت عرضه کننده استیبل کوین در کشورهای اروپایی باید برای دریافت مجوز اقدام کند. شرط اصلی اعطای مجوز به شرکت‌ها هم سپرده‌گذاری نقدی مابه‌ازای عرضه استیبل کوین در حساب بانکی است. موضوعی که باعث شده تتر به دلیل عدم احراز شرایط قانون میکا طی ماه‌های گذشته از فهرست معاملات بسیاری از صرافی‌های کریپتو فعال در اروپا حذف شود.
قوانین و مقررات کشور چین در خصوص ارز دیجیتال
اژدهای سرخ ترجیح می‌دهد که همچنان به صورت زیرزمینی به فعالیت در بازار رمزارزها ادامه دهد. هر چند آمارها حاکی از آن هستند که حجم تراکنش ارزهای دیجیتال در چین بیش از 86 میلیارد دلار در سال است؛ اما همچنان قوانین رسمی این کشور حاکی از ممنوعیت رمزارزها و استخراج آن‌ها است. مقامات این کشور به تازگی از برنامه‌ریزی برای اصلاح قوانین ضد پولشویی با هدف زیر نظر گرفتن تراکنش‌های ارز دیجیتال خبر داده‌اند.
قوانین و مقررات روسیه در خصوص ارز دیجیتال
ولادیمیر پوتین در اکتبر 2024 قانون جدیدی به تصویب رساند که محدودیت‌های جدیدی را بر استخراج بیت کوین در روسیه تا سال 2030 وضع می‌کند. بر این اساس، استخراج بیت کوین در مناطق شرقی و جنوبی روسیه به‌دلیل کمبود منابع انرژی غیرقانونی اعلام شده است. همچنین در قانون گردش ارزهای دیجیتال، قرار است نظارت بر تراکنش‌های ارز دیجیتال در روسیه بیش از پیش تقویت شود.
قوانین و مقررات کشورهای خاورمیانه در خصوص ارز دیجیتال
کشورهای خاورمیانه هم رویکردهای مختلفی در قبال ارزهای دیجیتال اتخاذ کرده‌اند. به‌عنوان مثال می‌توان به امارات اشاره کرد که تلاش می‌کند تا خود را طی سال‌های آینده به هاب شرکت‌های ارز دیجیتال در سطح جهانی تبدیل کند. به‌تازگی، تراکنش ارزهای دیجیتال در امارات از مالیات بر ارزش افزوده هم معاف شده است. در ایران هم به‌نظر می‌رسد که بانک مرکزی جایگاه خود را به‌عنوان متولی اصلی بازار رمزارزها تثبیت کرده است. آخرین مصاحبه رئیس بانک مرکزی هم خبر از وضع قوانین و مقررات از سوی این نهاد در آینده نزدیک به‌صورت جامع می‌دهد. باید منتظر ماند و دید که در آینده نزدیک چه تحولاتی در انتظار فعالان بازار ارز دیجیتال ایران خواهد بود؟
کلام پایانی
در این مطلب تاثیر ارز دیجیتال بر اقتصاد جهان را به‌طور گذرا مرور کردیم. تعداد مشاغل حوزه رمزارزها در سال‌های اخیر روند افزایشی داشته است. حجم مبادلات تجاری و همچنین سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در ارزهای دیجیتال نیز دائما رشد کرده است. اما نباید فراموش کرد که تا مسیر تبدیل شدن ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین به ارزهای جهان‌روا مسیر بسیار طولانی و پیچیده‌ای در پیش است.
