ایران، سرزمینی کهن با تاریخ و فرهنگ غنی، جاذبه‌های طبیعی بی‌نظیری را نیز در خود جای داده است. جنگل‌های سرسبز و انبوه این سرزمین، همچون نگینی درخشان بر پهنه‌ی خاک ایران می‌درخشند و هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود رهنمون می‌شوند. طبیعت بکر و دست‌نخورده‌ی جنگل های ایران، مامنی امن برای انواع جانوران و پرندگان است. در این سرزمین سبز، می‌توانید با گوزن، پلنگ، خرس و انواع پرندگان کمیاب روبرو شوید و از دیدن شکوه و جبروت طبیعت لذت ببرید. در ادامه، به برخی از اسامی جنگل های ایران و جاذبه‌های آنها اشاره می‌کنیم.
چرا باید جنگل های ایران را از نزدیک دید؟
جنگل های ایران، علاوه بر زیبایی ظاهری، فواید بی‌شماری برای سلامتی جسم و روح انسان دارند. تنفس هوای پاک جنگل، به تصفیه خون و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. پیاده‌روی در جنگل، باعث تقویت عضلات و افزایش شادابی و نشاط می‌شود. همچنین، سکوت و آرامش حاکم بر جنگل، فرصتی عالی برای مدیتیشن و یوگا و رهایی از استرس و اضطراب‌های روزمره است.
علاوه بر این، سفر به جنگل های ایران، فرصتی عالی برای آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم مردم محلی و چشیدن غذاهای سنتی و خوشمزه آنها است. همچنین، می‌توانید از محصولات طبیعی و ارگانیک جنگل، مانند میوه‌ها، سبزیجات و گیاهان دارویی، به عنوان سوغاتی برای عزیزان خود تهیه کنید.
جنگل های شمال ایران
جنگل های شمال ایران، به ویژه جنگل‌های هیرکانی، از قدیمی‌ترین جنگل‌های جهان هستند و قدمتی بیش از 25 تا 50 میلیون سال دارند. این جنگل‌ها که در سواحل جنوبی دریای خزر گسترده شده‌اند، زیستگاه گونه‌های مختلفی از گیاهان و جانوران نادر و منحصر به فرد هستند. از زیباترین این جنگل ها می‌توان به جنگل های زیر اشاره کرد.
جنگل زیبای گیسوم
یکی از تماشایی ترین جنگل های شمال ایران، جنگل گیسوم است. جنگل‌های گیسوم که وسعتی بالغ بر ۸۰ هکتار دارند، به خاطر سرسبزی درختانی که تا ساحل کشیده شده‌اند، زیبایی بی‌نظیری دارند. در گیسوم ۷۶ گونه گیاهی شناسایی شده که از این تعداد، ۲۱ گونه درختی و گونه‌های باقی مانده علفی هستند.
علاوه بر قدم زدن میان درختان و تنفس هوای پاک، در جنگل گیسوم تمامی امکانات برای صرف یک ناهار لذت‌بخش فراهم است. همچنین، می‌توانید در آلاچیق‌ها بنشینید یا در ساحل گیسوم شنا کنید، آفتاب بگیرید و سوغاتی‌های بومی تهیه کنید.
در این جنگل که از زیباترین جنگل‌های ایران است، نگران اقامت و غذا نباشید، چون در آنجا رستوران‌ها و ویلاهای ساحلی واقع شده است. در سفر به گیسوم، نباید تماشای آبشار ویسادار را از دست بدهید. این منطقه با قلعه رودخان ۱۰ کیلومتر فاصله دارد.
این جنگل در ۱۷ کیلومتری تالش قرار دارد. برای دسترسی به آن، از آستارا به سمت رشت حرکت کنید، بعد از رسیدن به پره‌سر، ۵ کیلومتر دیگر به مسیر ادامه دهید. ورودی جنگل در سمت راست جاده قرار دارد.
جنگل دالخانی؛ دالان بهشت
جنگل دالخانی که به «دالان بهشت» شهرت دارد، در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی رامسر و در شمال ایران قرار گرفته است. جنگل دالخانی یکی از نزدیک‌ترین جنگل‌ها به دریا محسوب می‌شود. به گونه‌ای که پس از طی کردن مسافت ۱۰ کیلومتری، ساحل دریا در مقابل شما قرار خواهد گرفت. در مسیر جنگل دالخانی همچنین رستوران‌هایی در دسترس هستند که می‌توانید از غذاهای سنتی شهرهای شمالی ایران لذت ببرید. جنگل دالخانی که از زیباترین جنگل‌های ایران به شمار می‌رود، در مسیر رامسر به تنکابن قرار دارد. برای دسترسی به آن، دو مسیر وجود دارد:
- مسیر اول از طریق جاده میرزا کوچک خان به سمت دالخانی است.
- مسیر دوم بعد از طی حدود ۷ کیلومتر از جاده آسفالته رامسر به تنکابن، به سه‌راهی جنت رودبار می‌رسید. پس از طی مسافت ۲۳ کیلومتر دیگر، جنگل‌های دالخانی در مقابل شما قرار خواهند گرفت.
جنگل های ارسباران؛ نگین قره داغ
جنگل‌های ارسباران در شمال شرقی آذربایجان شرقی و با فاصله ۲۲۱ کیلومتری از تبریز قرار دارند. به دلیل کوهستانی بودن این منطقه، ارسباران را با نام «قره‌داغ» نیز می‌شناسند. یونسکو این جنگل‌ها را به عنوان منابع حیاتی کره زمین معرفی کرده است.
ارسباران از نظر گردشگری، منطقه‌ای با ظرفیت‌های بالایی است. ارسباران همچنین دارای بهترین آب و هوا در فصول بهار و تابستان می‌باشد. در تابستان، دمای هوا در این منطقه به ۱۵ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و در گرم‌ترین روزهای سال نیز از ۲۳ درجه تجاوز نمی‌کند.
ارسباران به عنوان یکی از زیباترین جنگل های ایران، پوشش گیاهی بسیار غنی دارد. تقریبا ۱۵ درصد از گونه‌های گیاهی علفی ایران در این منطقه قرار دارند که ۴۶ درصد آنها دارویی، ۲۰ درصد زینتی و ۱۷ درصد خوراکی هستند. از درختان غالب این ناحیه می‌توان به بلوط، افرا، زرشک، انار وحشی، سیب و گلابی وحشی، تمشک وحشی و غیره اشاره کرد. ارسباران با شهرستان‌های اهر، کلیبر و ورزقان هم‌مرز است. اگر به اکوتوریسم ایران علاقه‌مند هستید و قصد کوهپیمایی دارید، در مسیر رسیدن به ارسباران، بازدید از قلعه بابک را از دست ندهید.
جنگل های ایران در سایر نقاط
جنگل های غرب و جتوب غربی نقش مهمی در حفاظت از خاک، تأمین آب و تعدیل اقلیم منطقه ایفا می‌کنند. متأسفانه در سال‌های اخیر، به دلیل فعالیت‌های انسانی نظیر قطع بی‌رویه درختان و آتش‌سوزی‌ها، این جنگل‌ها با تهدیدات جدی روبرو شده‌اند. از پوشش های جنگلی در مناطق دیگر ایران می‌توان به جنگل های زیر اشاره کرد.
جنگل حرا؛ شگفتی جنوب ایران
جزیره قشم به عنوان سرزمین عجایب هفتگانه شناخته می‌شود و جنگل‌های حرا یکی از این عجایب به شمار می‌روند. جنگل حرا در این جزیره به طلای سبز شهرت دارد و زیستگاه درختانی است که ریشه در آب دارند. جنگل‌های حرا با وسعتی حدود ۲۲,۰۰۰ کیلومتر مربع در سواحل خلیج فارس و دریای عمان قرار گرفته‌اند. درختان این جنگل همواره سبز هستند و طول آنها به ۳ تا ۶ متر می‌رسد.
درخت حرا که نوعی گیاه از خانواده شاه پسند است، به شکل عجیبی روی درخت مادر رشد کرده و نهال می‌دهد. سپس از درخت جدا شده و به باتلاق می‌افتد. استثنایی بودن این جنگل‌ها با قدمت ۳۰ تا ۴۰ میلیون سال به دلیل زیست آنها در آب شور است.
جنگل حرا قشم که یکی از زیباترین جنگل‌های ایران محسوب می‌شود، محیطی مناسب برای زندگی جانوران و پرندگان گوناگون در اطراف خود به وجود آورده است. به همین دلیل، پرندگان مختلفی را می‌توان در اطراف آن مشاهده کرد.
جنگل ابر؛ معجزه استان بیابانی ایران
بسیاری از مردم فکر می‌کنند استان سمنان منطقه‌ای بیابانی است. اما این تصور کاملا اشتباه است. چرا که بعد از گذر از مناطق خشک آن، جنگلی خیره کننده به نام ابر در مقابل چشمان‌تان ظاهر می‌شود که به راستی یکی از جنگل های بکر ایران است.
این جنگل پوشیده از ابر، در ۴۵ کیلومتری شمال شهر شاهرود قرار دارد. جنگل ابر بخشی از جنگل‌های مختلط هیرکانی خزری است. بد نیست بدانید که جنگل‌های هیرکانی پس از کویر شهداد که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده، دومین اثر طبیعی ایران محسوب می‌شوند. قدمت این جنگل به ۴۰ میلیون سال می‌رسد. جنگل ابر یکی از جنگل های بارانی ایران محسوب می‌شود.
سخن پایانی
جنگل های ایران، گنجینه‌ای ارزشمند و بی‌نظیر هستند که از اهمیت بالایی در حفظ محیط زیست و تعادل طبیعت برخوردارند. در این مطلب، لیستی از جنگل های ایران در اختیارتان قرار گرفت. متأسفانه، جنگل‌های ایران در معرض خطرات متعددی مانند قطع غیرمجاز درختان، توسعه کشاورزی و ساخت و ساز در مناطق جنگلی و تغییرات آب و هوایی قرار دارند. برای حفظ این میراث طبیعی ارزشمند، باید تلاش‌های همه‌جانبه‌ای از سوی دولت، مردم و سازمان‌های ذیربط صورت گیرد. ما می‌توانیم با اقداماتی ساده مانند خودداری از خرید چوب غیرمجاز، صرفه جویی در مصرف کاغذ، احترام به محیط زیست در هنگام بازدید از جنگل‌ها و اطلاع‌رسانی در صورت مشاهده هرگونه تخلف، به حفظ جنگل های ایران کمک کنیم.
سوالات متداول
1- بزرگترین جنگل ایران کجا است؟
از نظر مساحت، جنگل های هیرکانی با پوشش حدود 55 هزار کیلومتر مربع، در شمال ایران و در سواحل دریای خزر واقع شده‌اند و به عنوان بزرگترین مجموعه جنگلی ایران شناخته می‌شوند.
2- جنگل هیرکانی کجاست؟
جنگل های هیرکانی بخش قابل‌توجهی از شمال کشور ایران و قسمت کوچکی از جمهوری آذربایجان را تشکیل می‌دهند.
3- جنگل فندقلو کجا است؟
جنگل فندقلو در مرز استان گیلان و اردبیل قرار دارد و بهترین مسیر رسیدن به آن، عبور از گردنه حیران است.
4- آیا کمپینگ و ماجراجویی در جنگل های ایران ممکن است؟
بله، بسیاری از جنگل های ایران امکانات کمپینگ و ماجراجویی را فراهم کرده‌اند. اما قبل از سفر، بهتر است اطلاعات دقیق در مورد محدودیت‌ها و امکانات محلی را چک کنید.
5- جاذبه‌های گردشگری در جنگل های ایران چیستند؟
جنگل های ایران دارای جاذبه‌های گردشگری زیادی هستند، از جمله آبشارها، رودخانه‌ها، مسیرهای پیاده‌روی و مناظر طبیعی زیبا.
