چالش‌های نظارتی در بازار کریپتوکارنسی موجب شده تا کلاهبرداران فرصت را برای سوء استفاده از فعالان این بازار از دست ندهند. در سال‌های اخیر، هزاران ارز دیجیتال ایجاد شده‌اند که تنها تعداد محدودی از آنها به پشتوانه یک پروژه واقعی به کار خود ادامه داده‌اند. تعداد قابل توجهی توکن با هدف کلاهبرداری در بازار راه‌اندازی می‌شوند که خیلی زود از بین می‌روند. شما قبل از سرمایه‌گذاری در یک ارز دیجیتال باید شرایط آن را به دقت بررسی کنید تا از وضعیت بنیادی مناسب آن مطمئن شوید. در این مطلب بررسی خواهیم کرد که توکن اسکم یا کلاهبرداری چیست و چگونه می‌توان این توکن‌ها را شناسایی کرد؟
توکن اسکم چیست؟ (Scam Token)
به زبان ساده، توکن اسکم را می‌توان ارز دیجیتالی تعریف کرد که امروز هست ولی فردا خبری از آن نخواهد بود. این توکن‌ها از همان ابتدا با هدف کلاهبرداری ایجاد می‌شوند. کلاهبرداران، توکن‌های اسکم را در بستر بلاک چین‌های اتریوم، ترون و بایننس اسمارت چین راه‌اندازی می‌کنند.
روش‌های مختلفی برای کلاهبرداری با استفاده از توکن اسکم وجود دارند. ویژگی مشترک بسیاری از توکن‌های اسکم آن است که از طریق وعده کسب سود قابل توجه در کوتاه مدت، بسیاری از طعمه‌ها به دام می‌افتند.
به عنوان مثال، ممکن است بعد از وارد شدن به کیف پول خود متوجه شوید که تعداد مشخصی از یک ارز دیجیتال به آن واریز شده است. در ظاهر این طور به‌نظر می‌رسد که این توکن‌ها ارزش قابل توجهی دارند. به همین دلیل شما وسوسه می‌شوید که با فروش توکن‌ها، کسب درآمد کنید. غافل از اینکه هنگام انتقال توکن‌ها در واقع یک قرارداد هوشمند را فعال می‌کنید که به صورت خودکار کلید خصوصی ولت شما را برای کلاهبرداران می‌فرستد. به این ترتیب آنها می‌توانند موجودی کیف پول شما را خالی کنند. مثلا در برخی از ایردراپ‌ها و عرضه اولیه‌های (ICO) جعلی چنین اتفاقاتی روی می‌دهند.
آیا ساخت توکن اسکم هزینه زیادی می برد؟
روند ساخت توکن در بازار کریپتوکارنسی خیلی ساده‌تر از آن چیزی است که تصور می‌کنید. نه تنها نیازی به دانش برنامه‌نویسی برای این کار نیست؛ بلکه تنها با چند کلیک ساده و پرداخت هزینه ناچیز می‌توان به راحتی یک توکن با تعداد مد نظر در شبکه بلاک چین مشخص ضرب کرد.
سایت Cointool.app یکی از ابزارهایی است که برای ساخت توکن استفاده می‌شود. باید کیف پول ارز دیجیتال خود را به آن متصل کنید. سپس با چند کلیک ساده و پرداخت هزینه ناچیز، توکن مد نظر خود را ظرف کمتر از 5 دقیقه در یک شبکه بلاک چین ایجاد کنید. معمولا ساخت یک توکن در بسیاری از شبکه‌های بلاک چین کمتر از 100 دلار هزینه می‌برد.
راه های شناسایی توکن اسکم چیست؟
شما باید یک چک لیست برای شناسایی توکن اسکم تهیه کنید. با استفاده از این چک لیست می‌توانید هر یک از پروژه‌هایی که احتمال کلاهبرداری در آنها زیاد است را شناسایی کنید. به این ترتیب سرمایه خود را از خطرهای احتمالی در امان نگه دارید. در اینجا چک لیست شناسایی توکن‌های اسکم را مرور می‌کنیم.
1. جستجوی گوگل و شبکه های اجتماعی
ساده‌ترین راه برای شناسایی توکن اسکم، جستجوی گوگل و شبکه‌های اجتماعی است. صفحه‌های اختصاصی یک پروژه در شبکه‌های اجتماعی را بررسی کنید. وضعیت تعامل کاربران در شبکه‌های اجتماعی را زیر نظر بگیرید. مثلا اگر یک صفحه اجتماعی تعداد دنبال‌کننده زیادی دارد؛ اما نرخ تعامل آن پایین است، حتما باید حساس شوید. از طرفی دیگر، پرچم‌های قرمز سایر کاربران و رسانه‌های خبری درباره پروژه‌های مختلف را جدی بگیرید.
آدرس قرارداد توکن مد نظر را در گوگل جستجو کنید. نتیجه جستجو برای توکن‌های معتبر مواردی همچون مرورگرهای بلاک چین، وایت پیپر پروژه و سایت رسمی آن هستند. اگر چنین نتیجه‌ای در جستجوی شما به دست نیامد، نسبت به اعتبار آن به دیده تردید نگاه کنید. همچنین به هیچ وجه چشم بسته به تبلیغات گوگل در نتایج جستجوی اینترنتی اعتماد نکنید. حتما به سراغ URL اصلی سایت‌های مد نظر بروید تا اسیر کلاهبرداری فیشینگ نشوید.
2. بررسی هویت پروژه های ارز دیجیتال
هویت توسعه دهندگان پروژه‌های کلاهبرداری در بازار رمز ارزها معمولا روشن نیست. توکن اسکم سایت اختصاصی ندارند یا دارای سایت‌هایی ابتدایی با انبوهی از غلط‌های ریز و درشت املایی هستند.
3. چک کردن قرارداد هوشمند توکن ها
بعضی از توکن‌های اسکم از نام و نماد مشابه با ارزهای دیجیتال پرطرفدار در بازار استفاده می‌کنند. به همین دلیل شما نباید برای خرید و فروش توکن تنها به نام و نشان آن بسنده کنید. برای جلوگیری از گرفتار شدن در دام این توکن‌ها، بهترین راه چک کردن آدرس قرارداد هوشمند است. هیچ دو توکنی را نمی‌توان پیدا کرد که آدرس قرارداد هوشمند آنها با هم یکسان باشند.
هر شبکه بلاک چین، مرورگر اختصاصی خود را دارد که با استفاده از آن می‌توانید اطلاعات مربوط به توکن مانند آدرس قرارداد هوشمند، قیمت، مارکت کپ، تراکنش‌ها، بلوک‌ها و غیره را مشاهده کنید. با بررسی این اطلاعات به راحتی می‌توانید توکن‌های تقلبی را شناسایی کنید. به عنوان مثال می‌توان به اتراسکن اشاره کرد که مرورگر بلاک چین اتریوم است. در اینجا سایت برخی از مرورگرهای بلاک چین را مشاهده می‌کنید:
4. بررسی کد منبع توکن ها
یکی دیگر از راه‌های شناسایی توکن اسکم، بررسی کد منبع ارزهای دیجیتال است. معمولا مرورگرهای بلاک چین بخش ویژه‌ای برای این منظور در نظر می‌گیرند. به عنوان مثال می‌توان به اتراسکن، مرورگر اختصاصی بلاک چین اتریوم اشاره کرد. شما می‌توانید در این سایت به کمک آدرس قرارداد هر توکن، وارد صفحه اختصاصی آن شوید. در صفحه اختصاصی مشخص می‌شود که آیا کد منبع توکن به صورت عمومی منتشر شده و در دسترس قرار دارد یا خیر. اگر کد منبع یک پروژه در دسترس نبود، این موضوع را یک نشانه منفی برای آن در نظر بگیرید.
5. بررسی بخش نظرات در مرورگر بلاک چین
در صفحه اختصاصی هر توکن در مرورگر بلاک چین، معمولا بخشی برای درج نظر از سوی کاربران در نظر گرفته می‌شود. هر چند برای بسیاری از ارزهای دیجیتال در این بخش نظر خاصی درج نمی‌شود؛ اما تجربه نشان می‌دهد که افراد متضرر از پروژه‌های اسکم در صفحه اختصاصی توکن‌های آنها، معمولا کامنت‌هایی قرار می‌دهند تا دیگران از کلاهبرداری آگاه سازند. حتما نیم‌نگاهی به بخش نظرات کاربران در مرورگرهای بلاک چین داشته باشید.
6. بررسی سایت‌های تخصصی شناسایی توکن اسکم
برخی از سایت‌ها هستند که به صورت رایگان در دسترس شما قرار دارند و به کمک آنها می‌توانید پروژه‌های کلاهبرداری در بازار کریپتوکارنسی را شناسایی کنید. حتما برای شناسایی توکن اسکم سری به این سایت‌ها بزنید. در اینجا فهرستی از بهترین ابزارهای شناسایی توکن‌های اسکم را مشاهده می‌کنید:
- سایت tokensniffer.com
- سایت dappradar.com
- سایت honeypot.is
- سایت dextools.io
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که توکن اسکم چیست و چگونه می‌توان این دسته از توکن‌ها را شناسایی کرد. واقعیت از این قرار است که تعداد پروژه‌های کلاهبرداری در بازار رمز ارزها خیلی بیشتر از آن چیزی است که تصور می‌کنید. از طرفی دیگر، محدودیت‌های نظارتی و قانونی در این بازار، مانع از پیگیری حقوقی مشکلات ایجاد شده می‌شود. به همین دلیل، بهتر است قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری در یک پروژه یا خرید توکن، با دقت و وسواس بسیار زیاد تحقیق کنید و سپس تصمیم بگیرید.