هش ریت بلاک چین بیت کوین در سال‌های اخیر روند صعودی قابل توجهی را پشت سر گذاشته است. در زمان نگارش این مطلب (مرداد ماه 1403)، هش ریت این بلاک چین از مرز 604 اگزاهش بر ثانیه عبور کرده است. رشد این شاخص، نشان دهنده افزایش رقابت برای استخراج بیت کوین بین ماینرها است. ماینرها از هر راهی که کمک می‌کند تا شانس آن‌ها برای موفقیت در اضافه کردن بلوک‌های جدید به شبکه بیت کوین افزایش یابد، استقبال می‌کنند.
یکی از این راه‌ها پیوستن به استخر استخراج (Mining Pool) است. می‌توان گفت ماینرهایی که به یک استخر ماینینگ ملحق نمی‌شود در رقابت با سایرین شانس چندانی ندارند. اگر کنجکاو هستید که منظور از استخر استخراج چیست و چرا تا این حد در بازار کریپتوکارنسی اهمیت دارد، این مطلب را تا پایان دنبال کنید.
استخر ماینینگ چیست؟
اجازه دهید همین ابتدا به یک نکته مهم اشاره کنیم. مفهوم استخر استخراج مختص بیت کوین نیست. بلکه هر شبکه بلاک چین با الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) که از سازوکار ماینینگ برای استخراج ارز دیجیتال بهره می‌برد، ممکن است استخر ماینینگ هم داشته باشد. هر چند به‌دلیل اهمیت بلاک چین بیت کوین، ما در این مطلب عمده تمرکز خود را روی آن می‌گذاریم.
وقتی گروهی از ماینرها، دستگاه‌های استخراج خود را از طریق یک شبکه به یکدیگر متصل می‌کنند، یک استخر استخراج ایجاد می‌شود. هدف از این کار تجمیع قدرت محاسباتی دستگاه‌های استخراج است که کمک می‌کند تا شانس استخر ماینینگ برای موفقیت در اضافه کردن بلوک‌های جدید افزایش پیدا کند. در چنین شرایطی بدیهی است که هر چه استخر توان محاسباتی بیشتری داشته باشد، امکان استخراج بیت کوین بالاتری را خواهد داشت.
استخر استخراج ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند؟
هر استخر استخراج یک سازوکار مشخص برای اتصال توان پردازشی دستگاه‌های ماینینگ در قالب شبکه را تدارک می‌بیند. ماینرهای داوطلب برای پیوستن به یک استخر باید قوانین و ضوابط آن را پذیرفته و رعایت کنند. در ادامه توان پردازشی دستگاه‌های استخراج یکجا تجمیع می‌شود.
قدرت محاسباتی تجمیع شده، شانس موفقیت در استخراج را چند برابر می‌کند. پاداش استخراج ارز دیجیتال بین اعضای استخر توزیع می‌شود. معمولا گردانندگان یک استخر، سهم مشخصی را برای خود بر می‌دارند. مابقی پاداش استخراج را بر اساس سهم هر یک از اعضا بین آن‌ها توزیع می‌کنند. معمولا محاسبات مربوط به توزیع پاداش‌ها توسط نرم‌افزارهای اختصاصی انجام می‌شوند.
معمولا در هر استخر، مقدار مشخصی از توان پردازشی معادل یک سهم در نظر گرفته می‌شود. به‌این ترتیب میزان سهم هر یک از مشارکت کنندگان استخر به‌راحتی قابل محاسبه است. برخی از استخرهای معتبر یک سازوکار شبیه به بلاک چین به‌صورت اختصاصی راه‌اندازی می‌کنند. هدف از این کار جلوگیری از متمرکز شدن ساختار استخرها و همچنین تقلب اپراتورهای آن است.
مزایای استخر استخراج چیست؟
روی کاغذ وقتی یک ماینر موفق شود که یک بلوک جدید را به شبکه اضافه کند، به‌تنهایی صاحب پاداش آن خواهد بود. هر چند این موضوع خیلی جذاب به‌نظر می‌رسد؛ اما همان طور که اشاره کردیم، این فرضیه برای فضای فوق‌العاده رقابتی بلاک چین‌هایی مانند بیت کوین در عمل چندان امکان پذیر نیست.
یک ماینر خصوصی توان رقابت با استخرهایی که ظرفیت محاسباتی بسیار زیادی را دارند، نخواهد داشت. به‌همین دلیل عملا قافیه را به استخرهای ماینینگ خواهد باخت. در نتیجه به‌دلیل عدم درآمد کافی، ماینر قادر به‌تامین هزینه‌های جاری نخواهد بود و با مشکل روبه‌رو می‌شود. بنابراین پیوستن به استخر استخراج بیت کوین امروز یک حق انتخاب نیست؛ بلکه یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.
معایب استخر ماینینگ چیست؟
بدیهی است وقتی به یک استخر ماینینگ با سازوکار مشخص بپیوندید، تا حدی استقلال خود برای اداره مزرعه استخراج را از دست می‌دهید؛ چراکه باید ضوابط فعالیت در استخر را به‌خوبی رعایت کنید. علاوه بر آن، سهم درآمد شما از محل استخراج هر بلوک کاهش پیدا می‌کند و باید پاداش ماینینگ را با بقیه شریک شوید. هر چند که به‌دلیل افزایش توان محاسباتی در بلند مدت این موضوع جبران می‌شود.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های ایجاد شده ناشی از فعالیت استخرهای استخراج در بلاک چین بیت کوین، متمرکز شدن فرآیند ماینینگ است. در حال حاضر تعداد انگشت شمار از استخرهای ماینینگ، بخش بسیار زیادی از توان پردازش استخراج بیت کوین را در اختیار دارند. به اعتقاد بسیاری از فعالان بازار، چنین اتفاقی با هدف تمرکززدایی بلاک چین بیت کوین در تضاد است. ضمن اینکه احتمال آسیب‌پذیری بلاک چین بیت کوین در صورت تداوم افزایش تمرکز در استخرها بیشتر می‌شود.
بزرگ‌ترین استخرهای استخراج بیت کوین در سال 2024
سایت statista.com، آمار مربوط به بزرگ‌ترین استخرهای استخراج بیت کوین در سال 2024 را منتشر کرده است. این آمار مربوط به ماه می سال 2024 است. در تصویر زیر می‌توانید نمودار سهم بزرگ‌ترین استخرهای ماینینگ بلاک چین بیت کوین را مشاهده کنید.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، دو استخر استخراج برتر یعنی Foundry USA و AntPool روی‌هم‌رفته 46.45 درصد هش ریت بلاک چین بیت کوین را در اختیار دارند. این موضوع به‌وضوح موید بحث متمرکز شدن استخراج بیت کوین است که بالاتر اشاره کردیم. افزایش سهم این دو استخر ماینینگ به بالاتر از 50 درصد هش ریت بیت کوین می‌تواند برای این شبکه خطر آفرین باشد.
از طرفی دیگر، 5 استخر برتر بلاک چین بیت کوین تقریبا 80 درصد هش ریت این شبکه را در اختیار دارند. روند فعلی به‌گونه‌ای است که بسیاری از ماینرها ترجیح می‌دهند با پیوستن به استخرهای برتر، شانس خود برای کسب پاداش را افزایش دهند. به‌همین دلیل انتظار می‌رود که در سال‌های آینده با توجه به افزایش هزینه‌های ماینینگ، روند متمرکز شدن استخراج این ارز دیجیتال همچنان ادامه پیدا کند.
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که منظور از استخر ماینینگ چیست و چگونه کار می‌کند. فارغ از اینکه در صنعت ماینینگ فعالیت می‌کنید یا صرفا سرمایه‌گذار ارز دیجیتال بیت کوین هستید، باید حتما نیم نگاهی به وضعیت فعالان این حوزه داشته باشید. بروز هرگونه مشکل در صنعت ماینینگ خیلی زود روی قیمت بیت کوین تاثیر می‌گذارد. به‌همین دلیل حتما باید اخبار مربوط به استخرهای استخراج را دنبال کنید تا تحلیلی درستی از وقایع تاثیرگذار بر قیمت بیت کوی داشته باشید.
