پلتفرمهای دیفای (DeFi) همواره با چالش تامین نقدینگی روبهرو هستند. از پلتفرمهای وامدهی غیرمتمرکز تا صرافیهای ارز دیجیتال غیرمتمرکز، همگی برای ارائه خدمات پایدار نیاز به نقدینگی کافی دارند. راههای مختلفی برای تامین نقدینگی در صنعت دیفای وجود دارند که یکی از رایجترین آنها ییلد فارمینگ (Yield Farming) است. در این مطلب، ابتدا بررسی خواهیم کرد که منظور از ییلد فارمینگ چیست و در کنار آن به معرفی بهترین توکنهای این حوزه خواهیم کرد.
ییلد فارمینگ چیست؟ (Yield Farming)
Yield Farming را میتوان در زبان فارسی تحت عنوان کشاورزی بازده یا کشت سود ترجمه کرد. پروژههای دیفای مانند پلتفرمهای وامدهی و صرافیهای غیرمتمرکز، برای تامین نقدینگی مورد نیاز دعوت میکنند که کاربران رمز ارزهای خود را در استخرهای نقدینگی آنها سپردهگذاری کنند و بعد از بازه زمانی مشخص، پاداش دریافت کنند. این فرآیند تحت عنوان کشاورزی بازده یا ییلد فارمینگ شناخته میشود.
پاداشها در قالب ارزهای دیجیتال بومی پروژههای دیفای پرداخت میشود. نوآوریهایی مانند استخر نقدینگی که در صرافیهای غیرمتمرکز (و بعضا متمرکز) اعمال شدهاند، نقش بسزایی در رونق گرفتن کشت سود میان کاربران داشتهاند. ابداع روش ییلد فارمینگ به سال 2020 برمیگردد.
پروتکلهای Yield Farming، ارائهدهندگان نقدینگی را تشویق میکنند تا رمز ارزهای خود را در استخرهای نقدینگی مبتنی بر قراردادهای هوشمند به اشتراک بگذارند. برای این منظور مشوقهایی نیز در نظر گرفته میشود. این مشوقها در قالب درصدی از کارمزد تراکنشهای پلتفرم یا دریافت سود از محل اعطای وام به متقاضیان تعیین میگردد. در همین راستا بازده سالانه (APY) مشمول ارائه دهندگان نقدینگی (Liquidity Provider) میشود.
مفهوم APY در ییلد فارمینگ چیست؟
APY مخفف عبارت annual percentage yield بهمعنی بازده سالانه است. پلتفرمهای دیفای در ازای پرداخت پاداش تلاش میکنند تا تامین کنندگان نقدینگی را برای مشارکت تشویق کنند. بدیهی است که هر چه نرخ بازده APY بیشتر باشد، جذب سرمایه در یک پروتکل غیرمتمرکز بیشتر اتفاق میافتد.
اجازه دهید از یک مثال برای تشریح مفهوم APY استفاده کنیم. فرض کنید که شما مبلغ 1000 تتر برای سرمایهگذاری در ییلد فارمینگ در نظر گرفتهاید. حال قصد داریم نرخ بازگشت سرمایه (ROI) خود را در پایان سال محاسبه کنید. برای این منظور باید از رابطه ریاضی زیر استفاده کنید:
(1+r)^n-1 * FV = 1*
FV: میزان سود سالانه
I: میزان سرمایهگذاری
r: نرخ سود روزانه
n: تعداد روز سال
فرض کنید نرخ سود سالانه کشت سود برابر با 10 درصد در نظر گرفته شده است. برای استفاده از رابطه فوق باید نرخ سود روزانه را محاسبه کنیم. بر این اساس با تقسیم عدد فوق بر 365 نرخ سود روزانه برابر با 0.0002740میشود. بر این اساس میزان سود سالانه سرمایهگذاری به صورت زیر محاسبه میشود:
FV = 1000 * (1.0002740)365-1
FV = 1104.86
بر این اساس میزان سود سرمایهگذار در پایان یک سال برابر با 104.86 تتر خواهد بود.
آیا سود ییلد فارمینگ تضمین شده است؟
تا اینجا بررسی کردیم که ییلد فارمینگ چیست. کشاورزی بازده میتواند پیچیدگی بسیار زیادی داشته باشد. در عین حال میتواند ریسکهای خاص خود به همراه داشته باشد. معمولا هزینههای گس در پلتفرمهای کشت سود بالاست و تنها در صورت بازدهی مقرون به صرفه دارد که سرمایهگذاری با حجم بالا و در مدت زمان طولانی انجام شود.
ناگفته نماند که نرخ APY در بسیاری از پلتفرمها ثابت نیست و در گذر زمان دستخوش تغییر میشود. علاوه بر آن امکان ضرر کردن کاربران در شرایط نوسانی شدید بازار رمزارزها نیز وجود دارد. چالش دیگر در زمینه کشت سود، آسیبپذیری احتمالی قراردادهای هوشمند از محل هک و کلاهبرداری است. بههمین دلیل سود ییلد فارمینگ بههیچ عنوان تضمین شده نیست.
ییلد فارمینگ برای چه کسانی مناسب است؟
اگر قصد هولد یک ارز دیجیتال برای بلند مدت را دارید، میتوانید بهجای نگهداشتن دارایی در کیف پول شخصی، بهسراغ یک پلتفرم ییلد فارمینگ معتبر بروید. سپس رمز ارزهای خود را در استخر نقدینگی آن سپردهگذاری کنید. بهاین ترتیب میتوانید ضمن هولد دارایی خود از مزایای کسب سود پسیو یا غیر فعال هم بهرهمند شوید.
بهترین ارزهای دیجیتال ییلد فارمینگ در سال 2024
پلتفرمهای دیفای پرشماری در بازار رمز ارزها وجود دارند. بسیاری از این پلتفرمها نیز برای تامین نقدینگی مورد نیاز خود از ییلد فارمینگ کمک میگیرند. بد نیست بدانید که در ابتدای آگوست 2024، ارزش بازار توکنهای این پروژهها از مرز 10.5 میلیارد دلار عبور کرده است. در جدول زیر میتوانید معروفترین توکنهای حوزه ییلد فارمینگ در بازار ارز دیجیتال را مشاهده کنید.
نام ارز دیجیتال |
ارزش بازار (آگوست 2024) |
رتبه در بازار |
یونی سواپ (UNI) |
4.5 میلیارد دلار |
24 |
آوه (AAVE) |
1.6 میلیارد دلار |
54 |
سینتتیکس (SNX) |
570 میلیون دلار |
111 |
پنکیک سواپ (CAKE) |
453 میلیون دلار |
129 |
کامپاند (COMP) |
435 میلیون دلار |
133 |
وو نتورک (WOO) |
362 میلیون دلار |
149 |
کرو دائو (CRV) |
306 میلیون دلار |
167 |
همانطور که مشاهده میکنید، یونی سواپ در حال حاضر مهمترین پروژه دیفای در بازار کریپتوکارنسی است. یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است که بیشترین حجم معاملات را در بین پروتکلهای مشابه به خود اختصاص داده است. تاکنون بیش از 500 میلیارد دلار معامله در این صرافی انجام شده است. این پروتکل بیشترین جذب نقدینگی از طریق ییلد فارمینگ را در بین پروژههای دیفای به نام خود ثبت کرده است. گزینههای متنوعی هم در یونی سواپ پیش روی سرمایهگذاران هستند.
کلام پایانی
در این مقاله بررسی کردیم که ییلد فارمینگ چیست و چه مزایا و معایبی دارد. دقت داشته باشید که Yield Farming تنها یکی از راههای درآمدزایی غیرفعال در بازار کریپتوکارنسی است. پیشنهاد میکنیم قبل از انتخاب پروتکل دیفای برای سپردهگذاری، حتما بهدقت سوابق آن را بررسی کنید. مقایسه نرخ بازده APY بین پلتفرمهای مختلف را نیز از یاد نبرید. همچنین نظرات و تجربیات سایر کاربران را هم بهدقت مطالعه کنید. متاسفانه تعداد پروژههای کلاهبرداری در این زمینه کم نیست. همچنین بسیاری از پلتفرمها نیز تعهدات خود در قبال کاربران را بهدرستی انجام نمیدهند. اینها مواردی است که باید حتما مد نظر قرار دهید.