بیت کوین رهبر بازار ارزهای دیجیتال است. از همین رو مدت‌ها است که بیشترین سهم از مارکت کپ کل بازار کریپتو متعلق به بیت کوین است و بعید به نظر می‌رسد که سایر رمزارزها در آینده نزدیک توانایی تهدید جایگاه فعلی آن را داشته باشند. جایگاه ویژه BTC، موجب شده تا روند افزایش یا کاهش قیمت این ارز دیجیتال، کلیت بازار کریپتوکارنسی را تحت تاثیر قرار دهد. در همین راستا، شاخص دامیننس بیت کوین به عنوان ابزار کلیدی برای تحلیل حال و آینده بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مطلب بررسی خواهیم کرد که دامیننس بیت کوین چیست و چگونه از آن برای تحلیل بازار کریپتو استفاده می‌شود؟
دامیننس بیت کوین چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
کلمه دامیننس (Dominance) در لغت به معنی تسلط و غلبه است. شاخص دامیننس بیت کوین نشان‌دهنده سهم BTC از مارکت کپ کل بازار رمز ارزها است. به عبارت دیگر از تقسیم ارزش بازار بیت کوین بر مارکت کپ کل رمز ارزها در هر لحظه، دامیننس بیت کوین به‌دست می‌آید. حتی در بدترین شرایط طی سال‌های گذشته، شاخص دامیننس بیت کوین کمتر از 35 درصد نبوده است. همچنین در بسیاری از مواقع نیز این شاخص، مقداری بیش از 50 درصد است که نشان می‌دهد بیش از نصف ارزش کل بازار کریپتو متعلق به پادشاه ارزهای دیجیتال می‌باشد.
نمودار دامیننس بیت کوین در سال 2024
در تصویر زیر، نمودار دامیننس بیت کوین در 6 ماه نخست سال 2024 را مشاهده می‌کنید. همان‌طور که شاهد هستید، در این بازه زمانی شاخص دامیننس بیت کوین بین 50.8 تا 57 درصد نوسان داشته است.
در شروع سال 2024، این شاخص حوالی 52.5 درصد بود. روند صعودی آن تا 55 درصد در ژانویه ادامه داشت؛ اما خیلی زود افت شدیدی پیدا کرد و این شاخص تا 50.8 درصد کاهش پیدا کرد. در ادامه شاهد روند صعودی در دامیننس بیت کوین بودیم. به‌طوری‌که در نیمه آوریل 2024 به مرز 57 درصد رسید. در سه ماهه دوم سال 2024، روند صعودی یا نزولی غالب در این شاخص وجود نداشت و بین 53.5 تا 56.5 درصد در نوسان بود. در ابتدای جولای 2024 هم این شاخص روی 54.5 درصد قرار گرفته است.
چه عواملی روی دامیننس بیت کوین تاثیرگذار هستند؟
تا اینجا بررسی کردیم که دامیننس بیت کوین چیست و نیم نگاهی به نمودار آن در سال 2024 انداختیم. بدیهی است که این شاخص تحت تاثیر عواملی مانند قیمت و همچنین تعداد بیت کوین موجود در بازار قرار دارد. سوال اساسی این است که در کنار این موارد چه فاکتورهایی را می‌توان برشمرد که زمینه‌ساز افزایش یا کاهش شاخص دامیننس BTC می‌شوند؟ مهم‌ترین مواردی که در این زمینه می‌توان ذکر کرد، عبارت‌اند از:
1. روندهای بازار ارز دیجیتال
رویکردها و روندهای کلان بازار رمزارزها به صورت مستقیم روی دامیننس بیت کوین تاثیرگذار هستند. به عنوان مثال می‌توان به سال 2017 اشاره کرد. در این سال به یکباره شاهد عرضه تعداد قابل توجهی آلت کوین از طریق عرضه اولیه بودیم. در آن سال دامیننس بیت کوین از سقف 85 درصد به حدود 34 درصد کاهش یافت. به این معنی که سهم بیت کوین از ارزش بازار کل بازار ارز دیجیتال به دلیل عرضه تعداد زیادی رمزارز جدید، کاهش پیدا کرد. بنابراین عملکرد هزاران آلت کوین موجود در بازار کریپتوکارنسی در کنار یکدیگر روی سهم بیت کوین از ارزش کل بازار تاثیرگذار خواهد بود.
2. تقاضای استیبل کوین ها
یکی از شاخص‌های کلیدی تاثیرگذار در دامیننس بیت کوین، میزان تقاضای استیبل کوین‌ها است. افزایش تقاضا برای استیبل کوین‌ها روند غالب بازار کریپتو در بلند مدت بوده است. استیبل کوین‌ها در حالت کلی به دلیل ثبات قیمت، امنیت سرمایه را برای فعالان بازار به ارمغان می‌آورند.
از سویی دیگر، باید توجه داشته باشید که تقاضا برای استیبل کوین ها به منزله دماسنج برای میزان ورود و خروج سرمایه به بازار کریپتوکارنسی است. در حالت کلی، رابطه معکوس بین دامیننس بیت کوین و استیبل کوین ها به خصوص تتر وجود دارد. در ادامه در این رابطه به صورت مفصل توضیح خواهیم داد.
نحوه تحلیل بازار با شاخص دامیننس بیت کوین
تحلیل‌گران از نمودار دامیننس بیت کوین برای نظارت بر قیمت این ارز دیجیتال و همچنین تشخیص شروع و پایان آلت سیزن در بازار استفاده می‌کنند. در برخی از روزهای سال، قیمت آلت کوین‌ها روند افزایشی پیدا می‌کنند. به این بازه‌های زمانی در اصطلاح آلت سیزن گفته می‌شود. به زبان ساده، وقتی آلت سیزن شروع می‌شود، سرمایه‌های موجود در بازار کریپتو از بیت کوین به‌سمت آلت کوین‌ها انتقال می‌یابند. با پایان پیدا کردن آلت سیزن هم معمولا سرمایه‌ها یا از بازار خارجی می‌شوند و یا به سمت بیت کوین بر می‌گردند. در مجموع برای تحلیل بازار با نمودار دامیننس بیت کوین باید نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- اگر دامیننس و قیمت بیت کوین هر دو افزایشی باشند، آلت کوین‌ها روند خنثی یا نزولی خواهند داشت.
- اگر دامیننس BTC افزایشی و قیمت بیت کوین کاهشی باشد، آلت کوین‌ها روند نزولی خواهند داشت.
- اگر دامیننس BTC افزایشی و قیمت بیت کوین خنثی باشد، آلت کوین‌ها روند نزولی خواهند داشت.
- اگر دامیننس BTC کاهشی و قیمت بیت کوین افزایشی باشد، آلت کوین‌ها روند صعودی خواهند داشت.
- اگر دامیننس و قیمت بیت کوین کاهشی باشد، آلت کوین‌ها روند خنثی یا صعودی خواهند داشت.
- اگر دامیننس BTC کاهشی و قیمت بیت کوین خنثی باشد، آلت کوین‌ها روند صعودی خواهند داشت.
رابطه دامیننس بیت کوین و تتر
وقتی بازار روند نزولی پیدا می‌کند و به طور خاص قیمت بیت کوین کاهش می‌یابد، سرمایه‌گذاران برای جلوگیری از ضرر و زیان، دارایی خود را به استیبل کوین‌ها تبدیل می‌کنند. تتر بیشترین سهم را در بین استیبل کوین‌ها دارد و به همین دلیل طبیعی است که در چنین شرایطی با بیشترین تقاضا هم روبه‌رو شود. بنابراین در شرایط افت قیمت بیت کوین، دامیننس تتر افزایش می‌یابد.
برعکس، هرگاه بیت کوین روند صعودی به خود می‌گیرد، دامیننس تتر وارد فاز نزولی می‌شود. چرا که سرمایه‌گذاران، دارایی‌های خود را به بیت کوین تبدیل می‌کنند تا از سود افزایش قیمت آن جا نمانند. در عین حال، باید توجه داشته باشید که رابطه معکوس بین قیمت بیت کوین با دامیننس تتر، الزاما به معنی همین رابطه بین دامیننس بیت کوین با تتر نیست.
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که دامیننس بیت کوین چیست و چگونه می‌توان از آن برای پیش‌بینی و تحلیل روند فعلی و آینده بازار استفاده کرد. البته باید توجه داشته باشید که برای تحلیل بازار رمزارزها به هیچ عنوان نمی‌توانید به یک شاخص بسنده کنید. به خصوص اگر قصد خرید و فروش ارزهای دیجیتال در کوتاه مدت را دارید، باید به سراغ ابزارهای تحلیل تکنیکال دیگر مانند اندیکاتورها بروید که واکنش سریع‌تر نسبت به تغییر و تحولات قیمت رمز ارزها در تایم فریم‌های کوتاه مدت نشان می‌دهند.